Kościół Wang wybudowano w XII wieku w Norwegii. Jak znalazł się w Karpaczu?

Kościół Wang wybudowano w XII wieku w Norwegii. Jak znalazł się w Karpaczu?

Dodano: 
Kościół Wang, Karpacz
Kościół Wang, Karpacz Źródło: Wikimedia Commons / Micha L. Rieser
Kościół Wang znajdujący się w Karpaczu to jedna z największych atrakcji turystycznych Karkonoszy. Jest to wyjątkowy, jedyny w swoim rodzaju zabytek. Został wybudowany w Norwegii. W jaki sposób trafił do Karpacza?

Będąc w Karpaczu nie sposób ominąć jednej z największych atrakcji tej miejscowości. Kościół Wang znajduje się nieco na uboczu, u wylotu szlaków turystycznych. Zwany popularnie „Wangiem” jest to ewangelicki kościół parafialny pod nazwą: Kościół Górski Naszego Zbawiciela. Wang to prawdopodobnie najstarszy kościół drewniany w Polsce.

Z Norwegii na Śląsk

Kościół Wang został wybudowany w miejscowości Vang nad jeziorem Vangsmjøsa w południowej Norwegii na przełomie XII i XIII wieku. Był to jeden z około tysiąca wybudowanych wówczas w Norwegii tzw. kościołów klepkowych. Do dzisiaj zachowało się ich zaledwie kilkadziesiąt.

Aż do XIX wieku świątynia znajdowała się w Vangu, gdzie służyła miejscowej ludności. W końcu wierni zdecydowali się na budowę nowej świątyni, gdyż dotychczasowa była już zniszczona i zbyt mała. Powstał wówczas pomysł, aby kościół sprzedać, a za uzyskane środki postawić nową świątynię. Z propozycją kupna wystąpił norweski malarz Jan Krystian Dahl, który przekonał króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV do zakupu kościółka dla berlińskiego muzeum. Świątynia miała stanąć na Wyspie Pawiej koło Berlina.

Kościół w Vang rozebrano na części w 1841 roku i przetransportowano do Szczecina, a następnie do Berlina. Tam, zachwycona zabytkową budowlą hrabina Fryderyka von Reden z Bukowca poprosiła króla pruskiego o przewiezienie kościoła na Śląsk, w okolice Karpacza. Hrabina chciała, aby ze świątyni korzystali miejscowi luteranie, gdyż dotąd nie mieli własnego kościoła.

Świątynia Wang w Norwegii - rysunek z 1841 roku

Dokładną lokalizację kościoła wyznaczył dyrektor sobieszowskiego zarządu dóbr rodu Schaffgotschów. Miejsce pod budowę podarował hrabia Christian Leopold von Schaffgotsch z Cieplic. Wybrano Karpacz, a dokładnie zbocza Czarnej Góry, na wysokości 885 metrów n.p.m. – miejsce skąd rozciągał się piękny widok zarówno na Karkonosze, jak Kotlinę Jeleniogórską. Tym sposobem w 1842 roku średniowieczny, norweski kościół znalazł się w Karpaczu.

„Składanie” kościoła

Jak czytamy na stronie internetowej kościoła Wang: „Kościół Wang został wzniesiony na wzór najlepszych przykładów skandynawskiego drewnianego budownictwa sakralnego i stanowi bezcenne dzieło dawnej sztuki nordyckiej. Świątynia wykonana jest z sosny norweskiej, która, nasycona żywicą, wykazuje niezwykłą trwałość”.

Jak okazało się podczas rozbierania kościoła jeszcze w Norwegii, wiele oryginalnych elementów było tak zniszczonych, że nie nadawały się one do użytku. Nie wszystkie przetransportowano więc w ogóle z Niemiec, a dalej an Śląsk – elementy te należało wykonać na miejscu na podstawie sporządzonych wcześniej rysunków.

W środku kościoła umieszczono oryginalne cztery drewniane kolumny oraz bogato zdobione portale i lwy nordyckie. Wnętrze świątyni ozdobione jest oryginalnymi malowidłami i rzeźbami. Z elementów dobudowanych, pojawiły się krużganki, wieża oraz kilka okien, których wcześniej nie było. W kościele kilka lat później umieszczono krucyfiks wyrzeźbiony z jednego pnia dębowego przez Jakuba z Janowic. Świątynia została złożona bez użycia gwoździ – wszystkie elementy łączono przy pomocy złączy ciesielskich.

28 lipca 1844 roku kościół Wang został ewangelickim kościołem parafialnym i jest nim do tej pory. W uroczystościach brał udział sam król Fryderyk Wilhelm IV wraz z małżonką.

W latach 60. XX wieku kościół przeszedł gruntowną renowację. Odnowiono malowane elementy, wymieniono pokrycie dachowe, a także założono instalację elektryczną oraz ogrzewanie.

Obok kościoła założono także cmentarz. Pochowani zostali tam duchowni posługujący w kościele Wang oraz osoby, które zginęły w górach. W 2014 roku obok świątyni Wang spoczął Tadeusz Różewicz. Na dziedzińcu kościoła stoją także budynki plebanii.

Czytaj też:
Karkonosze - Góry Olbrzymie. Historia odkryć
Czytaj też:
Obserwatorium na Śnieżce. Kultowe miejsce w sercu Karkonoszy
Czytaj też:
QUIZ: Gdzie znajduje się ten zabytek? Czy rozpoznasz wszystkie?

Źródło: Historia DoRzeczy