Świątynia Jerozolimska była jednym z najświętszych miejsc dla Żydów. Było to miejsce przechowywania Arki Przymierza. Arka znajdowała się tam od czasów króla Salomona żyjącego w X wieku p.n.e.
Świątynia Jerozolimska – historia
Najwcześniejsze informacje na temat Świątyni Jerozolimskiej (tzw. Pierwszej Świątyni) pochodzą ze Starego Testamentu Pisma Świętego. Pierwsza Świątynia powstała w latach 966-959 p.n.e. za panowania króla Salomona. Powstała ona na wzgórzu Moria, które wskazał Salomonowi król Dawid. W miejscu tym Abraham miał złożyć w ofierze swego syna Izaaka. Świątynia była otoczona kilkoma dziedzińcami. Od południa przylegał do niej pałac. Umieszczono w niej Arkę Przymierza – w „Miejscu Świętym i Najświętszym”, która wcześniej znajdowała się Przybytku Mojżeszowym. Pierwsza Świątynia została zniszczona przez króla babilońskiego Nabuchodonozora II w 587 lub 586 roku p.n.e.
Drugą Świątynię Jerozolimską wybudowano w latach 520-515 p.n.e. Była ona później wiele razy przebudowywana. Arka Przymierza zaginęła podczas najazdu Nabuchodonozora, lecz w Drugiej Świątyni odbudowano także święte pomieszczenie, gdzie powinna się ona znajdować. W miejscu tym, jak wierzono, mieszkał Bóg i nikomu nie wolno było tam wchodzić – za jednym wyjątkiem. Tylko raz do roku, z okazji Święta Przebłagania, do środka wejść mógł arcykapłan.
W II wieku p.n.e. zaczął się dla Świątyni Jerozolimskiej „okres profanacji”, kiedy Antioch IV Epifanes z dynastii Seleucydów przekształcił ją w świątynię fenickiego boga Baala (Grecy czcili go jako Zeusa). Świątynię poświęcono ponownie po powstaniu Judy Machabeusza, który zwyciężył Seleucydów w 167 roku p.n.e. Wspomnieniem powstania Judy i przywrócenia świątyni Żydom są święta Chanuka.
Za panowania króla Judei Heroda Wielkiego, Świątynia Jerozolimska została rozebrana i ponownie odbudowana. Ukończono ją około 10 roku p.n.e.
Do dziś, z całej okazałej Świątyni Jerozolimskiej, dotrwały jedynie resztki muru oporowego, tzw. mur zachodni, znany dziś jako Ściana Płaczu. Miejsce Najświętsze z Pierwszej Świątyni znajduje się najprawdopodobniej na świętej skale, która przykryta jest kopułą muzułmańskiej Świątyni na Skale.
Zburzenie Świątyni Jerozolimskiej
Zburzenie Świątyni łączy się z powstaniem żydowskim, które wybuchło w 66 roku n.e. przeciwko Rzymianom. Na początku 70 roku dowódcy Tytus Flawiusz (przyszły cesarz rzymski) oraz Tyberiusz Juliusz Aleksander ruszyli z wojskiem na Jerozolimę. 10 maja rozpoczęło się oblężenie trwające kilka miesięcy.
Powstańcy musieli zmierzyć się nie tylko z rzymskimi wojskami, ale także konfliktami, jakie wybuchały pomiędzy różnymi żydowskimi stronnictwami. Kolejnym problemem, z tygodnia na tydzień co bardziej dotkliwym, był też brak żywności w mieście.
Wiele prowiantu, który zgromadzono jeszcze przed oblężeniem, zostało spalone w czasie strać pomiędzy zwalczającymi się stronnictwami. Jedzenie, które udało się uratować, strażnicy wydawali tylko walczącym. Ludność cywilna została więc zostawiona sama sobie.
W tym czasie Rzymianie przystąpili do zniszczenia okolicznych pól, sadów i urządzeń nawadniających. Na oczyszczonym terenie wybudowano wały i ustawiono maszyny oblężnicze. W czasie tych prac powstańcy żydowscy kilka razy wyprowadzali ataki na Rzymian zza murów Jerozolimy. Podczas jednego z takich wypadów nieomal zginął sam Tytus.
25 maja 70 roku Rzymianie zdobyli mur zewnętrzny okalający Jerozolimę. Obrońcy wycofali się za drugi mur, a oblężenie zaczęto niemal od nowa. Pięć dni później w wewnętrznym murze uczyniono wyłom. Przed Rzymianami znajdował się jeszcze trzeci mur, który chciano jak najszybciej sforsować. Zaniechano więc burzenia całego drugiego muru i ruszono od razu dalej. Wkraczający do Jerozolimy Rzymianie uwikłali się w walki uliczne, w czasie których to znający miasto Żydzi mieli przewagę.
W tym czasie Rzymianie przystąpili do niszczenia całego Nowego Miasta, które wkrótce przestało istnieć. Zdecydowano także o otoczeniu całej Jerozolimy, aby uniemożliwić powstańcom wyprawy po żywność. Wszyscy, którzy zostali przez Rzymian złapani, byli skazywani na ukrzyżowanie. Głód w mieście był wszechobecny. Zjadano korę z drzew, gryzonie i owady. Dochodziło też do aktów kanibalizmu.
Pod koniec sierpnia Rzymianie przystąpili do ataku na Świątynię Jerozolimską, gdzie ukrywali się powstańcy. Rzymscy dowódcy zastanawiali się, czy Świątynia powinna zostać w całości zburzona. Tytus był zdania, że należy ją ocalić.
Dwa dni później podczas walk na dziedzińcu Świątyni, jeden z rzymskich żołnierzy wrzucił płonącą żagiew przez okno do wnętrza Świątyni. Ogień natychmiast się rozprzestrzenił. Choć niektórzy dowódcy rzymscy chcieli jeszcze ratować Świątynię, to było już na to za późno. Żołnierze rzymscy zaczęli przeszukiwać płonącą już Świątynię szukając legendarnych skarbów i mordując ludzi, którzy wcześniej szukali w Świątyni schronienia. Całe wzgórze świątynne znalazło się w rękach Rzymian. Świątynia Jerozolimska doszczętnie spłonęła. Następnego dnia podpalono całą Jerozolimę. Dzięki Tytusowi z pożogi ocalało około 40 tysięcy Żydów, którym pozwolił on wyjść z miasta i puścił ich wolno, choć pojawiały się głosy, aby wszystkich wziąć w niewolę. Oblężenie Jerozolimy zakończyło się 26 września 70 roku.
Czytaj też:
Barbarzyńcy, którzy pogrążyli Rzym. Ośmiu słynnych wodzówCzytaj też:
Imponujące i mało znane. Starożytne rzymskie zabytki poza WłochamiCzytaj też:
QUIZ: Starożytny Rzym. Kilka ciekawostek. Znasz wszystkie?