Bitwa nad rzeką Tollense od dawna intryguje badaczy i pasjonatów historii. Na jej temat istnieje wiele teorii – nawet tak „fantastyczna”, a zarazem kusząca, jak wizja tej bitwy jako pierwszego germańsko – słowiańskiego starcia.
Ostatnie odkrycia
W ostatnim czasie archeolodzy z Wolnego Uniwersytetu Berlińskiego badający domniemane pole, gdzie najprawdopodobniej doszło do starcia, znaleźli kolejne groty strzał z brązu i krzemienia. Większość z nich pasuje do rodzaju przedmiotów znajdywanych wcześniej w kraju związkowym Meklemburgii-Pomorzu Przednim. Część pasuje natomiast bardziej do typu, które odnajdywano wcześniej w Bawarii i na Morawach. Takich przedmiotów nie umieszczano w miejscowych pochówkach, co sugeruje, że mieszkająca w okolicy rzeki Tollense ludność nie używała ich na co dzień, a więc przedmioty te musiały dotrzeć tu wraz z ludźmi pochodzącymi z dalszych terenów. Naukowcy mają nadzieję odpowiedzieć na pytania dotyczące przygotowania do tak dużych konfliktów oraz tego, czy pochodzący z epoki brązu wojownicy byli zorganizowani jako koalicja plemienna czy działali bardziej jako najemnicy. Wydarzenia sprzed tysięcy lat cały czas rodzą więcej pytań, niż dają odpowiedzi.
Co wiemy?
Bitwa nad rzeką Tollense uważana jest za najstarsze znane pole bitwy w Europie. Bardzo trudno oszacować, jak wiele osób brało udział w tamtym starciu. Podaje się, że po obydwu stronach walczyło od tysiąca do nawet czterech tysięcy ludzi. Poznanie przyczyn konfliktu, a tym bardziej jego przebiegu jest bardzo trudne, a właściwie niemożliwe. Wszelka wiedza na jego temat pochodzi z badań archeologicznych. Oczywistym jest, że na temat starcia nie ma żadnych informacji w źródłach pisanych.
Do starcia doszło około 1250 roku p.n.e. na terenie dzisiejszych północnych Niemiec. Pierwsze ślady w dolinie Tollense świadczące o zagadkowych wydarzeniach sprzed wieków odnaleziono w roku 1996. Natknięto się wówczas na kość z wbitym w nią grotem strzały. Niedługo później znaleziono kolejne kości noszące ślady obrażeń, a także fragmenty prehistorycznej broni. Ślady – jak sądzono dawnej bitwy – odnajdywano na długości 2,5 kilometra wzdłuż rzeki.
Według archeologów, w owym czasie tereny, na których rozegrała się bitwa nie przedstawiały żadnej wartości. Precyzyjnie mówiąc – nie było tam nic prócz rozsianych nieregularnie wiosek. Jednak z jakiegoś powodu to właśnie tutaj, nad rzeką z słowiańska zwaną Dołężą, rozegrała się prawdopodobnie bitwa. Czego broniono i co chciano zdobyć?
Być może chodziło o przeprawę na rzece, ale jeśli tak było, to musiała w tym miejscu istnieć jakaś struktura społeczna (osiedle?), którego mieszkańcom na przeprawie zależało i którzy o nią dbali – badania archeologiczne ujawniły pozostałości mostu.
Wszyscy polegli, których szczątki do tej pory przebadano (około 130 osób) mieli od 20 do 30 lat. Wiele kości nosiło ślady po wcześniejszych ranach, co pozwala stwierdzić, że prawdopodobnie byli „zawodowymi” wojownikami, a nie przypadkową zbieraniną. Dodatkowym argumentem, który tę tezę potwierdza jest znaleziona przy nich broń oraz elementy odzienia. Oprócz drewnianych maczug, były to groty strzał z krzemienia i brązu oraz pierścienie z brązu, cyny i złota.
Do tej pory przekopano jedynie około 10 procent całego pola bitwy. Miejmy nadzieję, że kolejne odkrycia rzucą więcej światła na tę tajemniczą bitwę.
Czytaj też:
Słynny miecz wikingów wrócił do Włocławka. Jak wygląda po konserwacji?Czytaj też:
Sześć przedmiotów, których działania wciąż nie znamy. Kto i po co je wykonał?Czytaj też:
Wisła ponownie odkrywa zabytki. Szwedzki statek dostrzeżono w Łomiankach