Żołnierze załogi Warszawy! Wódz Naczelny powierzył nam obronę stolicy. Żąda on, by o mury Warszawy rozbił się napór wroga, by został położony kres niszczenia polskich ziem [...]. Żołnierze! objęliśmy pozycję, z której nie ma zejścia. Na tej pozycji wróg może usłyszeć jedną tylko odpowiedź: »Dość! Ani kroku dalej«” – pisał gen. Walerian Czuma, dowódca obrony Warszawy, 8 września 1939 r., w dniu, kiedy pierwsze czołgi niemieckie zaatakowały stolicę Polski.

Atak odparto, a miasto trwało następnie w obronie przez kolejne trzy tygodnie. Oficerowie i żołnierze Wojska Polskiego, którzy podczas niej polegli, reprezentowali wszystkie rodzaje broni i pochodzili z różnych części Rzeczypospolitej. Niemało – z ziem wschodnich, które Polska utraciła po drugiej wojnie światowej. Wśród nich byli trzej podporucznicy rezerwy: Antoni Jan Brzozowski, Tadeusz Leonard Chorostecki i Bolesław Zygmunt Henryk Smulikowski, przez najbliższych nazywany Leszkiem.

Wnuk powstańca 1863 r.

Szlachecka rodzina Brzozowskich, pieczętujących się herbem Belina, osiadła na Podolu w drugiej połowie XVIII w., w tej jego części, która po rozbiorach Rzeczypospolitej została zagarnięta przez Rosję. I tam, w jednym z należących do niej majątków – Żabokrzycach (obecnie w odwodzie winnickim na Ukrainie) – w 1910 r. urodził się Jan A. Brzozowski. Jego dziadek – Jan Tadeusz Brzozowski – walczył w powstaniu styczniowym, za co był więziony przez władze rosyjskie; zapewne w 1887 r., po śmierci swojego ojca Zenona Izydora Antoniego, otrzymał m.in. Żabokrzyce. Wspomnijmy, że Zenon Brzozowski (czyli pradziad naszego bohatera) był absolwentem Liceum Krzemienieckiego, a w 1837 r. odbył z jego najsłynniejszym absolwentem, Juliuszem Słowackim, podróż do Grecji, a następnie Egiptu, Palestyny i Syrii.

Po traktacie ryskim Żabokrzyce znalazły się w granicach ZSRS; zapewne nieco wcześniej Brzozowski z rodzicami wyjechał do Polski. Egzamin maturalny zdał w szkole ojców marianów na Bielanach, wówczas pod Warszawą, dziś części miasta, a później ukończył studia w Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu. Pracował w handlu – w Gdyni, a następnie w powiecie kostopolskim na Wołyniu.