"Pogoń" przeciw Sowietom
  • Tomasz StańczykAutor:Tomasz Stańczyk

"Pogoń" przeciw Sowietom

Dodano: 
Koło Młodych „Pogoń” na ćwiczeniach
Koło Młodych „Pogoń” na ćwiczeniach Źródło:Instytut Pamięci Narodowej / Archiwum Adeli Wałęgi
Podpułkownik Zygmunt Czarnecki przygotowywał kadry oficerskie dywizji, która miała walczyć o wyzwolenie Polski spod okupacji sowieckiej.

Być zwyciężonym i nie ulec – to zwycięstwo”. Słowa Józefa Piłsudskiego stały się drogowskazem dla ppłk. Zygmunta Czarneckiego. Rozwiązanie w 1947 r. Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie uznał on za „tragiczną demobilizację” i wydarcie żołnierzowi broni przed osiągnięciem celu, o który walczył – niepodległą Polskę. Powołanie przez niego Brygadowego Koła Młodych „Pogoń” było, jak pisał, jakby krzykiem: „Nas nie rozbroicie zupełnie”. Za oficjalną datę utworzenia „Pogoni” przyjął, nieprzypadkowo, dzień 3 maja 1949 r.

Dobiegający wówczas pięćdziesiątki Czarnecki, kawaler Virtuti Militari, był w przeszłości członkiem POW, w 1918 r. znalazł się w szeregach 1. pułku piechoty Legionów, później 1. dywizji piechoty Legionów. Skończył Wyższą Szkołę Wojenną i był jej wykładowcą W 1939 r. był szefem sztabu grupy operacyjnej gen. Kruszewskiego. Wzięty do niewoli znalazł się w sowieckim łagrze. Po odzyskaniu wolności wstąpił do armii Andersa, w II Korpusie był zastępcą dowódcy 6. Lwowskiej Brygady Piechoty. W przedwojennej opinii służbowej napisano o nim: „Pełen energii, rzutkości i zdrowej, rozumnej inicjatywy [...]. Bardzo dobry organizator i kierownik”.

Właściwa chwila

Statut BKM „Pogoń” stwierdzał, że Koło „prowadzi pracę wychowawczą i wyszkoleniową celem przygotowania godnych następców żołnierzy legionowych, aby, gdy przyjdzie chwila właściwa, rozwinąć się jak najszybciej w jednostkę bojową”.

Tą chwilą właściwą miał być wybuch trzeciej wojny światowej. Jednostka bojowa – jak pisano – „przyczyni się do odbudowy Polski w granicach Traktatu Ryskiego na wschodzie, na linii Odry i Nysy na zachodzie oraz do zabezpieczenia Jej Wolności, niepodległości i Suwerenności w oparciu o Związek Ludów Międzymorza, z Ukrainą i Białorusią włącznie”. Czarnecki, były żołnierz 1. Dywizji Piechoty Legionów, stacjonującej w Wilnie, marzył o zwycięskim boju o ulubione miasto Marszałka. Taki cel zawarł w statucie Brygadowego Koła Młodych.

Artykuł został opublikowany w 4/2024 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.