Tadeusz Pietrzykowski był bokserem, trenerem boksu, a zarazem żołnierzem Wojska Polskiego. Po zakończeniu drugiej wojny światowej zeznawał w procesie niemieckiego zbrodniarza Rudolfa Hößa, komendanta obozu Auschwitz. Pietrzykowski zmarł 17 kwietnia 1991 roku.

Kariera

Tadeusz Pietrzykowski urodził się 8 kwietnia 1917 roku w Warszawie. Jego matka była nauczycielką, a ojciec inżynierem pracującym m.in. przy budowie kolei w Warszawie. Tadeusz ukończył Państwowe Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie. Należał też do harcerstwa.

Od dziecka interesował się wieloma rzeczami. Uprawiał sport, malował obrazy, rysował. Kiedy zmarł ojciec, Pietrzykowski zaczął pracę zarobkową, aby pomóc matce; między innymi udzielał korepetycji oraz uczył jazdy na łyżwach. W 1939 roku zdał maturę.

Boks, który pozostał jego największą fascynacją, zaczął trenować w 1934 roku. Jego trenerem był słynny Feliks Stamm. W 1935 roku został wicemistrzem Warszawy, a rok później wygrał pierwsze międzynarodowe zawody. Był też wicemistrzem Polski. W kolejnych latach powtarzał te sukcesy.

W czasie wojny

Po wybuchu drugiej wojny światowej, którą 1 września 1939 roku wywołali Niemcy, Tadeusz Pietrzykowski wstąpił do Wojska Polskiego. Brał udział w obronie Warszawy jako podchorąży Centrum Wyszkolenia Kawalerii. Wiosną 1940 roku, po ostatecznej porażce Polski w wojnie obronnej, Pietrzykowski próbował przedostać się do Francji, lecz został aresztowany na granicy węgiersko-jugosłowiańskiej. Niemcy uwięzili go w więzieniu w Muszynie, a później w Nowym Sączu i Tarnowie, gdzie był poddawany torturom. 14 czerwca 1940 roku wysłano go w pierwszym transporcie do nowo powstałego obozu koncentracyjnego Auschwitz.

W obozie Pietrzykowski zaangażował się w działalność ruchu oporu działającego pod nazwą Związek Organizacji Wojskowej, który koordynował Witold Pilecki. Kilka razy miał też okazję spotkać się i rozmawiać ze świętym Maksymilianem Kolbe, który ostrzegał go, aby nie dawał się bez potrzeby ponosić agresji.

„Niemcy przydzielali Tadeusza do kolejnych komand – najpierw do prac polowych, potem do pomocy i sprzątania w stolarni. Wyrzucony z komanda stolarzy za kradzież ziemniaków, trafił do niezwykle ciężkiej pracy przy budowie domu wypoczynkowego dla esesmanów w Międzybrodziu. Przeczuwając zbliżającą się śmierć z wycieńczenia, Tadeusz postanowił zaryzykować i upozorować wypadek. Zranił się w nogę, czego skutkiem było otrzymanie lżejszej pracy przy zamiataniu terenu obozu. Z trudem udało mu się przetrwać pierwszą zimę w Auschwitz”. – czytamy w tekście „Tadeusz »Teddy« Pietrzykowski. Pięść za drutami”.

W Auschwitz Niemcy szybko dowiedzieli się o jego bokserskich zdolnościach i wystawiali go do walk. W obozie Pietrzykowski stawał na ringu nawet 70 razy (dane są rozbieżne). Pierwsza z walk miała miejsce w marcu 1941 roku. Przeciwko „Teddy’emu” stanął wówczas słynący z okrucieństwa niemiecki kapo, Walter Dunning, który przed wojną był wicemistrzem Niemiec. Polak to starcie wygrał. „Więźniowie patrzyli na mnie z podziwem, niektórzy z radością – wspominał po wojnie. Pobiegłem do bloku nr 2, w którym wówczas spałem, wpadłem na salę, wołając: chłopcy, jest chleb. Bolek Kupiec wziął scyzoryk i zaczął dzielić chleb na tyle części, ilu liczyła nasza paczka. Tak się skończył dzień, który zadecydował o moim życiu, o mojej wygranej (…). Nie wiem, kto z nas był lepszym bokserem. Ale wiem jedno, że są takie chwile, gdy rzeczy niemożliwe stają się rzeczywistością”. – wspominał Pietrzykowski po latach (cyt. za: Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu).

„Teddy” wygrywał też wszystkie kolejne walki. Porażkę poniósł podobno tylko jeden raz – w walce z holenderskim mistrzem wagi średniej, Leenem Sandersem. „Zwycięstwa te nie tylko przynosiły mu dodatkowe racje żywności, ale również dawały mu możliwość dzielenia się nimi z innymi więźniami. Stał się symbolem nadziei i siły dla swoich współtowarzyszy”. – pisze Marcin Marczak w tekście „Bohater z ringu Auschwitz: Tadeusz Pietrzykowski – Teddy. Żołnierz. Bohater. Mistrz”, opublikowanym na stronie IPN.

W 1943 roku Pietrzykowski został przeniesiony do obozu Neuengamme, gdzie dalej stawiono go na ringu. Tam stoczył około 20 walk. Kolejny raz przeniesiono Polaka do Bergen-Belsen. Obóz ten 15 kwietnia 1945 roku wyzwolili Brytyjczycy, a Pietrzykowski wyszedł na wolność.

Tadeusz Pietrzykowski jeszcze przed zakończeniem wojny wstąpił do 1. Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka. Do jego zadań należało prowadzenie ćwiczeń dla żołnierzy. Dalej też trenował boks.

Po wojnie

Pietrzykowski w 1946 roku wrócił do Polski. Niedługo później, jako świadek, brał udział w procesie komendanta Auschwitz, Rudolfa Hößa.

„Teddy” ukończył studia na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie i kontynuował bokserskie treningi, lecz z powodu wycieńczenia pobytem w obozach, nie odzyskał już dawnej sprawności. W 1951 roku zaczął pracę jako nauczyciel w Technikum Przemysłu Poligraficznego i w szkole nr 68 w Warszawie. W 1958 roku zamieszkał w Nowym Targu, gdzie prowadził treningi pięściarskie. Kilka lat później przeprowadził się do Bielska-Białej.

Tadeusz Pietrzykowski zmarł 17 kwietnia 1991 roku. Został pochowany na cmentarzu parafialnym Opatrzności Bożej w Bielsku Białej.

Pietrzykowski, o czym warto też wspomnieć, był także utalentowanym malarzem. Pozostawił po sobie kilkadziesiąt prac, które eksponowane były m.in. w Muzeum II Wojny Światowej w Warszawie.

Bibliografia:

• Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, Zespół „Oświadczenia”, Relacja Tadeusza Pietrzykowskiego, t. 88, s. 10.
• Marta Bogacka, „Obozowe lata Tadeusza Pietrzykowskiego – boksera, który pięściami wywalczył sobie życie”, „Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 2, 2012 r.
• Marcin Marczak, „Bohater z ringu Auschwitz: Tadeusz Pietrzykowski – Teddy. Żołnierz. Bohater. Mistrz”, www.wroclaw.ipn.gov.pl/
• „Tadeusz »Teddy« Pietrzykowski. Pięść za drutami”, www.sportowcydlaniepodleglej.pl