Orlęta w obronie Starówki
  • Marek GałęzowskiAutor:Marek Gałęzowski

Orlęta w obronie Starówki

Dodano: 
Powstańcy w czasie Powstania Warszawskiego (Batalion Golski)
Powstańcy w czasie Powstania Warszawskiego (Batalion Golski) Źródło: Wikimedia Commons
Młodzi podkomendni Stanisława Srzednickiego „Stacha” nie zawiedli swojego dowódcy i wychowawcy – 1 sierpnia stawiło się 166 osób, blisko 100 proc. żołnierzy oddziału.

Tradycja Orląt Lwowskich – bohaterskich obrońców miasta u zarania polskiej niepodległości – była trwałą częścią świadomości pokolenia Polski niepodległej i jedną z najważniejszych treści kształcenia patriotycznego młodzieży polskiej. W pierwszej połowie lat 30. nawiązała do niej organizacja Orlęta, tworzona przy Związku Strzeleckim. Obydwie powstały z inspiracji sprawującego w Polsce władzę obozu piłsudczyków, tym samym stając się jednymi z wielu tworzących jego społeczne zaplecze.

W chwili wybuchu wojny Orlęta były już ogólnopolską organizacją masową, skupiającą młodzież od 11. do 16. roku życia, liczebnością ustępując jedynie Związkowi Harcerstwa Polskiego. Praca wychowawcza i wstępne przygotowanie wojskowe, w formie odpowiedniej do wieku, prowadzone wśród tych w większości jeszcze dzieci, miały na celu kształtowanie postaw patriotycznych, zdolności twórczej pracy dla państwa polskiego i poświęcenia idei obrony niepodległości w wypadku jej zagrożenia.

Kompania Motorowa

Wybuch wojny przerwał działalność Orląt Związku Strzeleckiego. Starsi członkowie organizacji, których dorastanie przypadło na czasy okupacji, wstępowali przeważnie do Armii Krajowej. Orlęta, które działały w Warszawie, znalazły się w Zgrupowaniu 1679 5. Rejonu VI Obwodu Okręgu Warszawskiego AK. Jednak największą jednostką w całości utworzoną z członków przedwojennych Orląt był dyon motorowy pod dowództwem Stanisława Srzednickiego „Stacha”, jednego z najwybitniejszych przedwojennych wychowawców orlęcych, kierującego ich środowiskiem w Warszawie także w czasie okupacji niemieckiej. W październiku 1943 r. dyon przekształcono w Kompanię Motorową i podporządkowano komendzie Okręgu Warszawskiego AK. Żołnierze kompanii mieli zostać wyszkoleni w obsłudze pojazdów mechanicznych, z przeznaczeniem do służby w odtwarzanym Wojsku Polskim.

Artykuł został opublikowany w 9/2024 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.