Eugeniusz Bodo to jeden z najbardziej rozpoznawalnych artystów dwudziestolecia międzywojennego i jeden ze scenicznych symboli tamtych lat. Charyzmatyczny, wszechstronnie uzdolniony. Zginął w czasie II wojny światowej, najpewniej zabity przez Sowietów, choć do dzisiaj nie wiadomo dokładnie w jakich okolicznościach.

Polak, Szwajcar

Eugeniusz Bodo urodził się 28 grudnia 1899 roku w Genewie jako Bohdan Eugène Junod. Jego ojcem był Szwajcar, Teodor Junod, a matką Jadwiga Anna Dorota Dylewska, która pochodziła z Polski, z mazowieckiej szlachty. Eugeniusz przyjął wyznanie swego ojca, tzn. był ewangelikiem. Do końca życia zachował też szwajcarskie obywatelstwo. Nazwisko „Bodo” to tak naprawdę pseudonim artystyczny, który Eugeniusz przybrał w późniejszym czasie.

Ojciec Eugeniusza Bodo fascynował się kinem niemym. Wyjeżdżał wraz z żoną w dalekie podróże. Pokazy filmowe realizował nawet na pograniczu Rosji i Chin oraz Rosji i Persji. W 1903 roku rodzina Junod zamieszała w Łodzi. Tutaj ojciec Eugeniusza prowadził „Gabinet Iluzji”, a następnie Teatr Iluzji „Urania”. Mieścił się on na rogu ulic Piotrkowskiej i Jaracza. Było to miejsce chętnie odwiedzane przez wielu artystów. Z sentymentem wspominał je m.in. Julian Tuwim. Pani Junod otworzyła w tym czasie własną restaurację w Łodzi pod nazwą „Masque”.

Eugeniusz Bodo zadebiutował na deskach teatru swojego ojca mając 10 lat. Regularnie występować zaczął jednak dopiero siedem lat później. Pojawiał się jako tancerz i piosenkarz na scenach rewiowych w Poznaniu, Lublinie i Warszawie. W 1925 roku zagrał w swoim pierwszym filmie („Rywale”), co przyniosło mu dużą popularność w całej Polsce. Bodo był wszechstronnie uzdolniony. Występował, śpiewał, grał na instrumentach. Sprawdzał się zarówno w rolach tragicznych, jak komediowych.

27 maja 1929 roku doszło do tragedii z jego udziałem. Samochód Chevrolet, którym kierował, wypadł z drogi na trasie Warszawa- Poznań. Jadący z Bodo aktor Witold Roland zginął na miejscu. Eugeniusz Bodo został skazany wówczas na 6 miesięcy więzienia w zawieszeniu.

Eugeniusz całe życie był mocno zżyty z matką. Opiekował się nią, a kiedy kupił mieszkanie w Warszawie, sprowadził ją do siebie. Nigdy się nie ożenił, choć cieszył się wielkim powodzeniem. Spotykał się m.in. z aktorką Norą Ney (Sonia Najman) czy pochodzącą z Tahiti Anne Chevalier zwaną Reri. Choć w Reri był mocno zakochany, to do małżeństwa nie doszło, podobno ze względu na nadużywanie alkoholu przez kobietę (Bodo był abstynentem). Rozpoznawalnym towarzyszem Eugeniusza Bodo był jego pies – potężny dog niemiecki imieniem Sambo.

Od lat 30. Eugeniusz Bodo sam zaczął pisać scenariusze oraz reżyserować filmy, w których grał. Stworzył wytwórnię filmową „B. W. B”. oraz „Urania-film”. W 1939 roku zaczął współpracę z amerykańskimi twórcami filmowymi, którą przerwał wybuch II wojny światowej.

II wojna światowa

W kwietniu 1939 roku otworzył w Warszawie, przy ul. Foksal 17, kawiarnię Café-Bodo, a na piętrze kamienicy kupił czteropokojowe mieszkanie. Po wybuchu wojny Eugeniusz Bodo wyjechał do Lwowa, gdzie występował w teatrze Tea-Jazz Henryka Warsa. Znał biegle rosyjski, występował więc także na terenie Związku Sowieckiego. W pewnej chwili postanowił jednak wyemigrować do Stanów Zjednoczonych. Kiedy złożył odpowiednie dokumenty umożliwiające mu wyjazd, ujawnił wówczas fakt, iż posiada szwajcarskie obywatelstwo (wcześniej nie było to powszechnie wiadome).

Przyznanie się do szwajcarskiego obywatelstwa być może sprowadziło na niego śmierć. Bodo nie uzyskał zgody na wyjazd, a 26 czerwca 1941 roku został aresztowany przez NKWD i wywieziony do Moskwy, gdzie zamknięto go w więzieniu. Sowieci, uznając go za szpiega, przesłuchiwali go wielokrotnie. 30 października 1942 roku Eugeniusz Bodo został skazany na 5 lat ciężkiego obozu wychowawczego. Pół roku później wywieziono go do łagru, gdzie z powodu wycieńczenia został sklasyfikowany jako niezdolny do pracy. Eugeniusz Bodo zmarł 7 października 1943 roku. Pochowano go w zbiorowej mogile.

Choć ta wersja śmierci wydaje się wielce prawdopodobna, istnieją głosy wedle których Bodo został rozstrzelany przez Niemców jeszcze w czasie pobytu we Lwowie i być może pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim w nieoznaczonym grobie.

Filmografia Eugeniusza Bodo

• 1925: Rywale
• 1926: Czerwony błazen
• 1927: Uśmiech losu
• 1929: Człowiek o błękitnej duszy
• 1929: Policmajster Tagiejew
• 1930: Kult ciała
• 1930: Na Sybir
• 1930: Niebezpieczny romans
• 1930: Uroda życia
• 1930: Wiatr od morza
• 1932: Bezimienni bohaterowie
• 1932: Głos pustyni
• 1933: Jego ekscelencja subiekt
• 1933: Zabawka
• luty 1934: Pieśniarz Warszawy
• marzec 1934: Kocha, lubi, szanuje
• wrzesień 1934: Czy Lucyna to dziewczyna?
• grudzień 1934: Czarna perła
• 1935: Jaśnie pan szofer
• 1936: Amerykańska awantura
• 1936: Bohaterowie Sybiru
• 1937: Książątko
• 1937: Piętro wyżej
• 1937: Skłamałam
• 1938: Paweł i Gaweł
• 1938: Robert i Bertrand
• 1938: Strachy jako Zygmunt Modecki
• 1938: Za winy niepopełnione
• 1939: Uwaga szpieg (film nieukończony)

Czytaj też:
"Zakazane piosenki". Legendarny film wywołał początkowo wiele niezadowoleniaCzytaj też:
Pola Negri. Największa polska gwiazda kina niemegoCzytaj też:
Zbigniew Cybulski. Przerwana kariera niezapomnianego aktora