Najwięksi wojownicy starożytności? Zapewne w pierwszej kolejności każdy wymieniłby Juliusza Cezara czy Aleksandra Wielkiego. Nie tylko oni jednak zapisali się na kartach historii wojskowości.
Alaryk
Jeden z najsłynniejszych przywódców barbarzyńskich, król Gotów Alaryk, doszedł do władzy po śmierci cesarza wschodniorzymskiego Teodozjusza II w 395 roku. W 1401 roku Alaryk najechał Italię, ale został powstrzymany przez dowódcę Stylichona. Cesarz rzymski Honoriusz próbował przeciągnąć Alaryka na swoją stronę proponując mu różne ziemskie nadania, ale wódz Gotów wciąż domagał się nowych ziem i przywilejów.
W następnych latach gockie wojska kilka razy najeżdżały Italię. W końcu, w roku 410 zdrajcy cesarza i sprzymierzeńcy Alaryka, otworzyli podstępnie bramy miasta i Goci wkroczyli do stolicy Imperium. Przez trzy dni plądrowali całe miasto oszczędzając jednak kościoły (byli arianami) i dość dobrze traktując mieszkańców. Alaryk zmarł niespodziewanie w tym samym roku.
Olimpias
Matka Aleksandra Macedońskiego i Kleopatry. Olimpias była czwartą żoną Filipa II (który był poligamistą). Małżeństwo z Filipem było bardzo burzliwe. Olimpias była bardzo o męża zazdrosna, a kiedy ten poślubił piątą kobietę (imieniem Kleopatra), Olimpias zleciła jej zabójstwo. W 334 roku p.n.e., kiedy Aleksander Macedoński ruszał na podbój Grecji, przekazał swojej matce władzę nad państwem. Po śmierci syna (323 p.n.e.) Olimpias nadal angażowała się w politykę, była jedną z najważniejszych postaci w świecie greckim, przez pewien czas dowodziła wojskami Macedonii. Została zgładzona w 316 roku p.n.e.
Teuta z Ilirii
Teuta objęła rządy królestwie Ardiajów w kraju po śmierci swojego męża w 230 roku p.n.e. Ardiajowie byli niegdyś jednym z najpotężniejszych i najbardziej wpływowych plemion w Ilirii.
Z rozkazu Teuty Ilirowie pustoszyli większą część Półwyspu Peloponeskiego, a ich statki atakowały rzymskie statki handlowe. Kiedy mieszkańcy Rzymu wysłali do niej posłów z prośbą, aby Ilirowie zaniechali ataków, jeden z posłów został zamordowany zapewne z rozkazu samej Teuty. Wkrótce doszło do wojny pomiędzy Ilirami a Rzymem, w której Teuta po dwóch latach została zmuszona do poddania się wojskom rzymskim.
Wercyngetoryks
To wódz galijskiego plemienia Arwernów oraz przywódca największego powstania Galów, a zarazem jednego z powstań przeciwko siłom rzymskim podczas ostatniej fazy wojen galijskich prowadzonych przez Juliusza Cezara. To Wercyngetoryks zjednoczył plemiona Galów w walce we wspólnym przeciwnikiem, jednak pomimo początkowych zwycięstw (na przykład bitwa pod Gergowią), jego zryw został jednak krwawo stłumiony. Wercyngetoryks został pokonany przez Juliusza Cezara w bitwie pod Alezją. Został wydany później Cezarowi przez współplemieńców i zmuszony do wzięcia udziału w jego triumfalnym wjeździe do Rzymu w 46 roku p.n.e. Prawdopodobnie po sześciu latach niewoli został zabity przez Rzymian (najpewniej został uduszony).
Genzeryk
Genzeryk urodził się około 380 roku. Jako król Wandalów objął tron w 428 roku. Genzeryk poprowadził swoich ludzi przez Półwysep Iberyjski i Ceutę do Afryki Północnej, gdzie założył swoje państwo, kontrolując sporą część Morza Śródziemnego i ostro konkurując z Rzymem.
W roku 455, po zamordowaniu cesarza Walentyniana III, z którym Genzeryka łączył traktat pokojowy (od 442 roku), władca Wandalów został wezwany przez wdowę po cesarzu do obrony jej i jej córek, które chciał pozbawić władzy i życia kolejny cesarz Petroniusz. Genzeryk w 455 roku zaatakował Rzym i wkroczył do miasta, ale w wyniku mediacji papieża, zgodził się nie plądrować stolicy i nie zabijać jej mieszkańców. Genzeryk wrócił do Afryki i poślubił uratowaną córkę nieżyjącego Walentyniana, Eudokię. Genzeryk kontynuował podboje w Afryce zajmując tereny sięgające przez Egipt aż do Azji Mniejszej.
Boudika
Boudika urodziła się około 30 roku n.e. Była żoną Prasutagasa, króla Icenów, celtyckiego plemienia zamieszkującego wschodnie wybrzeże Wysp Brytyjskich. Kiedy Prasutagas zmarł nie doczekawszy męskiego potomka, zapisał połowę swego królestwa rzymskiemu cesarzowi Neronowi. Była to praktyka powszechna – barbarzyński władca zabezpieczał w ten sposób resztę swoich ziem, a cesarz miał łożyć na utrzymanie jego rodziny. Jednak stacjonujący w Brytanii dowódca Catus Decianus zamiast objąć protektorat nad Icenami, najechał na ich ziemię. Dom Boudiki został splądrowany, ona wychłostana, a jej córki zgwałcone. Wtedy Boudika postanowiła się zemścić. Zgromadziła wokół siebie inne celtyckie plemiona i wydała Rzymianom wojnę. Powstanie rozpoczęło się w roku 60. Początkowo siły Boudiki odnosiły wiele zwycięstw, lecz rok później zostały rozbite przez sprowadzone do Brytanii legiony. Po porażce Boudika najpewniej popełniła samobójstwo zażywając truciznę. Dziś to bohaterka ludowa Anglików.
Arminiusz
Arminiusz (Arminius) urodził się w szlacheckiej rodzinie germańskiego plemienia Cherusków około 18 roku p.n.e. Arminiusz został zabrany ze swojego domu przez Rzymian jako chłopiec. Przeszedł przeszkolenie wojskowe i służył w rzymskiej armii osiągając niemałe sukcesy. Około 7 roku n.e. wrócił do swojej krainy, a dwa lata później dokonał swego najbardziej słynnego czynu: w 9 roku Arminiusz urządził zasadzkę i zmasakrował rzymskie legiony w bitwie w Lesie Teutoburskim. Po upokarzającej klęsce, po której rzymski dowódca Publiusz Kwinktyliusz Warus padł w samobójczym akcie na własny miecz, Rzymianie wycofali się za Ren i nie podejmowali przez kilka lat najazdów na tereny zajęte przez Cherusków. Arminiusz zginął ostatecznie w roku 21, z rąk swoich współplemieńców, kiedy próbował przejąć władzę nad Germanami.
Odoaker
Odoaker na świat przyszedł około 433 roku. Był rzymskim wojskowym pochodzącym z germańskiego plemienia Skirów lub Herulów. W armii rzymskiej przeszedł wszystkie szczeble kariery. W roku 476 oddziały rzymskie, w skład których wchodzili barbarzyńscy, obwołali Odoakra królem.
Odoaker udał się do Rzymu, gdzie rządził młody Romulus Augustulus, obwołany cesarzem po obaleniu jego poprzednika, Juliusza Neposa. Odoaker zdetronizował Romulusa i odesłał go do Neapolu. Insygnia cesarskie wysłał zaś do Konstantynopola z wiadomością, że chce być rzymskim zarządcą Italii pod panowaniem cesarza na Wschodzie, Zenona.
Cesarz bizantyński pośrednio uznał Odoakra tytułując go patrycjuszem, zażądał jednak przywrócenia na tron Juliusza Neposa, na co Odoaker się nie zgodził i sam ogłosił się królem.
Kilkanaście lat później cesarz Zenon zawiązał sojusz z wodzem Ostrogotów Teodorykiem i wspólnie najechali Italię (489 rok). W 493 roku, z rozkazu Teodoryka, Odoaker został zamordowany.
Attyla
Attyla, zwany też „biczem Bożym”, przyszedł na świat w roku 406. Urodzony w królewskiej rodzinie Hunów, koczowniczego ludu zamieszkałego na terenie dzisiejszych Węgier, Attyla doszedł do władzy wraz ze swoim bratem Bledą w 434 roku. W 447 roku Attyla panował już samodzielnie, po tym, gdy zabił swego brata podczas polowania, myląc go rzekomo z niedźwiedziem.
W 450 roku Attyla najechał Galię, ale został zatrzymany przez połączone wojska rzymskie i wizygockie. Dwa lata później Attyla uderzył na Italię. Chciał poślubić siostrę cesarza Walentyniana III Honorię, ale jego propozycja została odrzucona. Władztwo Attyli sięgało w owym czasie (przypuszczalnie) od Krymu na wschodzie po (dzisiejsze) południowe Niemcy na zachodzie oraz od południowych granic Polski do Macedonii na południu.
Attyla zmarł w roku 453 podczas własnego wesela. Być może przyczyną śmierci był krwotok z nosa, który zalał mu płuca, kiedy wódz Hunów był zupełnie pijany. Niektórzy twierdzą, że zmarł z przepicia oraz nadmiernego wysiłku podczas nocy poślubnej.
Teodoryk
Teodoryk urodził się w królewskiej rodzinie plemienia Ostrogotów w 451 lub 455 roku. W 459 roku, po porażce w walkach z Bizancjum, Teodoryk został wysłany jako zakładnik do Konstantynopola. Tam przebywał dziesięć lat zdobywając solidne wykształcenie (choć nigdy nie nauczył się pisać).
W 471 roku objął władzę i został królem Ostrogotów. Teodoryk prowadził ekspansywną politykę. W 488 roku najechał Italię podbijając niemal cały Półwysep Apeniński oraz Sycylię. W 493 roku rozkazał zabić rządzącego Rzymem pokonanego Odoakra. Po jego śmierci Teodoryk rządził Italią ponad trzy dekady. Podobnie jak Odoaker, był dobrym administratorem, dbał o wyznawców różnych religii, jednak to jemu przypisuje się zasługi odrodzenia Cesarstwa Rzymskiego po jego upadku w 476 roku. Rządził sprawiedliwie, zreformował obowiązujące prawo, dbał o rozbudowę miasta, odnowił zniszczone budowle. Teodoryk prowadził kontakty z Konstantynopolem, a na swoim dworze narzucił zwyczaje bizantyńskie. Zmarł w 526 roku, a potomni ochrzcili go przydomkiem Wielki.
Czytaj też:
Noc huńskiej okupacji na polskich ziemiachCzytaj też:
Kleopatra - tego nie wiesz o królowej EgiptuCzytaj też:
Londinium. Zapomniana historia rzymskiego Londynu
