Czy można zupełnie odmienić swoje życie? Droga świętego Augustyna

Czy można zupełnie odmienić swoje życie? Droga świętego Augustyna

Dodano: 
Św. Augustyn na obrazie Philippe’a de Champaigne (fragment)
Św. Augustyn na obrazie Philippe’a de Champaigne (fragment) Źródło: Wikimedia Commons
Święty Augustyn to człowiek, który powinien być wzorem nie tylko dla chrześcijan, ale dla wszystkich ludzi, którzy w swoim życiu zatracili potrzebę poszukiwania dobra, wartości i prawdy. Jak Augustyn, z człowieka prowadzącego niemoralne życie, trafił do Boga i postanowił odmienić swój los? Co go do tego skłoniło?

„Swoją duszpasterską i biskupią działalność rozumiał jako służbę Chrystusowi i Jego Kościołowi. Był gorliwym głosicielem słowa Bożego, ojcem dla ubogich i pokrzywdzonych, obrońcą wiary chrześcijańskiej przed herezjami. Prędko rozszerzył działalność daleko poza granice własnej diecezji. Stał się duchowym przywódcą nie tylko północnoafrykańskiego Kościoła, ale i całego Kościoła Zachodniego. Poprzez swoje dzieła o życiu ascetycznym i monastycznym oraz dużą liczbę założonych klasztorów stał się jednym z ojców monastycyzmu zachodniego”. – piszą ojcowie augustianie na swojej stronie internetowej. Tak wyglądało życie świętego Augustyna po nawróceniu. A jak trafił na ścieżkę wiary?

Wymodlone nawrócenie

Aureliusz Augustyn urodził się 13 listopada 354 roku w Tagaście w afrykańskiej prowincji Imperium Rzymskiego (obecnie Suk Ahras, Algieria). Pochodził z dość zamożnej rodziny. Jego ojciec o imieniu Patrycjusz był poganinem, a matka Monika chrześcijanką (została później ogłoszona świętą). Augustyn był dobrze wykształcony. Uczył się w Tagaście, Madaurze i Kartaginie. Około 371 roku związał się z nieznaną z imienia kobietą, z którą miał syna o imieniu Adeodat. Nieformalny związek i syn z nieprawego łoża wywoływały sprzeciw wierzącej matki Augustyna, kiedy zaś, w 374 roku, Augustyn zaczął udzielać wśród manichejczyków (uznawanych za heretyków), Monika wpadła w prawdziwy gniew i zakazła mu wstępu do domu. W tym czasie ojciec Augustyna już nie żył.

Przez blisko dekadę Augustyn był pod wpływem manicheizmu. Po latach, w napisanych przez siebie „Wyznaniach”, wspominał ten czas jako bardzo mroczny okres: „Nurzałem się głęboko w bagnie i ciemności fałszu. Nieraz usiłowałem się z niego wydobyć, miotałem się, ale wtedy błoto jeszcze gęściej mnie oblepiało i głębiej zapadałem”.

św. Monika i św. Augustyn

W połowie lat 80. IV wieku Augustyn, m.in. z powodu konfliktu z matką, postanowił wyjechać do Rzymu (z konkubiną i synem). Tam dalej prowadził, założoną już w Kartaginie, szkołę retoryki. W czasie pobytu w Rzymie po raz pierwszy zetknął się z pismami Platona i filozofami z kręgu neoplatonistów. To pozwoliło mu zbliżyć się do chrześcijaństwa. W końcu Augustyn studiować zaczął Listy świętego Pawła. Poznawał też coraz więcej chrześcijan, w tym nawróconych, których świadectwo życia robiło na nim duże wrażenie.

Około 386 roku Augustyn rozstał się z konkubiną, choć jednocześnie zachował opiekę nad synem. Nie porzucił jednak innych doczesnych uciech. W tym czasie w Rzymie pojawiła się matka Augustyna, która widząc rozwiązłe życie syna, namawiała go do zmiany i nawrócenia. Jej modlitwy wieloletnie modlitwy poskutkowały. Augustyn postanowił w końcu zostać katechumenem i przyjąć chrzest.

Obrońca wiary

Aby przyjąć chrzest Augustyn wyjechał do Mediolanu, gdzie wszyscy katechumeni przygotowywali się do tego sakramentu z pomocą biskupa, późniejszego świętego Ambrożego. Tam, jak Augustyn opisywał później, nastąpiła jego niezwykła przemiana. Pewnego dnia, siedząc w ogrodzie, miał usłyszeć głos dziecka, które mówiło „Weź to i czytaj”. Wtedy Augustyn otworzył Pismo Święte na przypadkowej stronie, trafiając na słowa mówiące o zaniechaniu rozpustnego życia i „przyobleczeniu się w Chrystusa”. Fragment okazał się bardzo wymowny. Augustyn postanowił radykalnie odmienić swoje życie. W 387 roku w Mediolanie on i jego syn przyjęli chrzest z rąk Ambrożego.

Po przyjęciu sakramentu Augustyn postanowił wrócić w rodzinne strony, do Afryki. Niestety w drodze powrotnej zmarła Monika, zachorowawszy na febrę. Augustyn dotarł do Tagasty w 388 roku. Wkrótce założył tam zgromadzenie zakonne augustianów, do którego wstąpił też jego syn. W tym czasie Augustyn napisał dzieło pt. „De magistro”, w którym prowadzi dialog ze swoim synem na wzór platonistów. Adeodat zmarł w 390 roku. Jak podkreślał później Augustyn, „zbyt wcześnie”. Choć, zgodnie z prawem rzymskim, nie miał żadnego obowiązku, aby zająć się dzieckiem, od początku był przywiązany do syna i wychowywał go. Jego śmierć bardzo nim wstrząsnęła. Aby nie rozmyślać nad utratą dziecka poświęcił się pracy i żmudnym, codziennym obowiązkom w monasterze. Adeodata wspominał później jako „dziecko grzechu i łaski”, uznając je za owoc swoich grzechów, a jednocześnie dziękując, że Bóg obdarzył go synem, którego tak kochał.

Chrzest św. Augustyna. Chrztu udziela św. Ambroży. Mal. Louis de Boulogne

Po śmierci syna Augustyn wyjechał do Hippony, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie. Założył tam drugą wspólnotę augustianów. W 396 roku, po śmierci dotychczasowego biskupa, został wybrany jego następcą. W tym czasie Augustyn był już autorem licznych prac i komentarzy do Pisma. Miał za sobą także publiczny spór z wyznawcami manicheizmu. Przed 400 rokiem napisał jedno ze swoich najsłynniejszych dzieł – „Wyznania”. Kolejna wielka praca Augustyna pt. „Państwo Boże” powstawała w latach, około, 413-428.

Przez kolejne lata Augustyn dał się poznać jako niestrudzony obrońca wiary i ortodoksji. Zwalczał herezje, które zewsząd pojawiały się na terenie Imperium Rzymskiego. Augustyn spierał się m.in. ze zwolennikami donatyzmu, pelagianizmu oraz arianami.

W tym samym czasie jego diecezja mierzyła się nie tylko z problemami natury teologicznej, ale także z licznymi ludzkimi dramatami. IV i V wiek to kres Cesarstwa Rzymskiego i kolejne najazdy ludów mieszkających wokół Rzymu. Augustyn musiał mierzyć się z napływem uciekinierów z zajętych przez Gotów i Wandali terenów oraz z obcymi armiami, które pustoszyły okolice. W 430 roku doszło do oblężenia Hippony przez Wandalów. W jej trakcie, trawiony chorobą, 28 sierpnia 430 roku Augustyn zmarł. Choć miasto płonęło, cudem ocalała biblioteka Augustyna.

Ciało biskupa zostało wywiezione z miasta przez uciekających stamtąd duchownych. Choć przechwycili je muzułmanie, to ostatecznie w 724 roku wykupił je od Arabów król Longobardów Flawiusz Liutprand i sprowadził do Pawii. Grób biskupa Augustyna znajduje się w kościele augustianów S. Pietro in Ciel d’Oro w Pawii.

Dzieło

Święty Augustyn był niezwykle wszechstronnym filozofem i teologiem oraz mówcą i pisarzem. Zaczynał od pism Platona, aby w dość krótkim czasie przyswoić sobie dzieła największych myślicieli starożytnych oraz chrześcijańskich. W swoich pracach poruszał kwestie związane m.in. z filozofią przyrody, fenomenologią duszy, teologią doktrynalną, teologią racjonalną, teologią historii zbawienia, teologią mistyczną, teologią kultury, politologią, etyką, logiką i retoryką.

Gerard Seghers, św. Augustyn z Hippony

Augustyn był przekonany, że wiedza, jaką człowiek otrzymuje wraz z Objawieniem nie może być sprzeczna z wiedzą, którą czepie z nauk przyrodniczych czy matematycznych. Nie był to pogląd rozpowszechniony w tamtych czasach. Augustyn jednak był zdania, że nauki ścisłe są nie tylko ważne i potrzebne, ale są darem Bożym, dzięki którym lepiej rozumiemy darowany nam przez Boga świat.

Święty Augustyn zadawał wiele pytań i zajmował się licznymi sprawami wiary i ludzkiej duszy. Szukał odpowiedzi na pytanie o zło w człowieku i w świecie analizując m.in. Listy świętego Pawła („zło nie jest substancją lub naturą, jest brakiem dobra lub nieuporządkowaniem dobra”), zastanawiał się nad pojęciem miłości, którą rozumiał jako trwały element prawdy i prawego życia oraz pojęciem łaski, która była dla niego dowodem na wszechmoc Boga. Uważał, że łaska to jedyny ratunek, który może wybawić ludzi od grzechu pierworodnego. Biskup z Hippony był też „prekursorem” koncepcji wojny sprawiedliwej.

Augustyn był najbardziej wpływowym myślicielem chrześcijańskim aż do XIII-XIV wieku. Jego pisma wywarły ogromny wpływ na dzieła kolejnych Ojców Kościoła i filozofów. Augustynem inspirowali się m.in. święty Benedykt z Nursji, święty Tomasz z Akwinu, Piotr Abelard i święty Bonawentura. Odwoływali się do jego nauczania także liczni papieże, w tym ostatni: Leon XIII, Pius VI, Jan Paweł II i Benedykt XVI.

Czytaj też:
Pogrom Rzymian pod Adrianopolem. Śmierć cesarza
Czytaj też:
"Dzień grozy". Katastrofa, która pogrążyła dziesiątki starożytnych miast
Czytaj też:
Opactwo w Cluny. Symbol chrześcijańskiej Europy

Opracowała: Anna Szczepańska
Źródło: DoRzeczy.pl