Stanisław Skalski urodził się 27 listopada 1915 roku w Kodymie niedaleko Odessy na dzisiejszej Ukrainie. Był jedynakiem, jego ojciec był agronomem. Kiedy Stanisław miał 3 lata, rodzina przeniosła się do Polski, zamieszkali w Dubnie.
Pasja latania
Stanisław Skalski ukończył Gimnazjum Realne im. Konarskiego w Dubnie. Następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie uczęszczał do Szkoły Nauk Politycznych. Wtedy też zainteresował się lotnictwem i ze studiów zrezygnował. Przygodę z lataniem zaczynał w Aeroklubie Mokotowskim, gdzie z bliska obserwował fascynujące go maszyny. Sprzątał hangary i mył samoloty. W 1935 roku ukończył kurs pilotażu w Łucku i odbył szkolenie w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Rok później trafił do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, a stamtąd do Wyższej Szkoły Pilotażu w Grudziądzu.
Skalski w październiku 1938 roku został awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem i wcielony do 4. pułku lotniczego w Toruniu jako pilot myśliwca w 142 eskadrze myśliwskiej.
Stanisław Skalski już 1 września 1939 roku brał udział w walkach. Latał polskim myśliwcem PZL P.11c, którym pomógł zestrzelić niemiecki samolot rozpoznawczy Henschel Hs 126. Pierwsze samodzielne zestrzelenia uzyskał już następnego dnia – były to dwa bombowce Dornier Do 17. W następnych dniach zestrzelił trzy kolejne niemieckie maszyny, co dało mu tytuł asa lotnictwa (ten zwyczajowy tytuł otrzymywał pilot, który strącił przynajmniej pięć wrogich samolotów).
17 września przekroczył granicę Polski z Rumunią, gdzie został wysłany, aby odebrać samoloty, które miały zostać dostarczone z Francji. Do tego jednak ostatecznie nie doszło.
As lotnictwa
Z Rumunii Skalski przedostał się do francuskiej Marsylii, skąd w styczniu 1940 roku udał się do Wielkiej Brytanii. W Anglii skierowano go na przeszkolenie. Został wcielony do Royal Air Force Volunteer Reserve i przydzielony do 302 dywizjonu, gdzie latał w pierwszych dniach sierpnia 1940 roku. Pod koniec miesiąca Skalski przeniesiony został do 501 dywizjonu myśliwskiego RAF jako pilot Hawker Hurricane. Brał udział w bitwie o Anglię. 30 sierpnia zestrzelił kolejny niemiecki bombowiec (He 111). Po kilku następnych udanych lotach i zestrzeleniach, 5 września jego samolot mocno oberwał. Skalski, choć mocno poparzony, wydostał się z maszyny i skoczył ze spadochronem. Do sił wracał kilka tygodni. Już 8 listopada 1940 roku zestrzelił kolejny niemiecki samolot.
Po bitwie o Anglię został wcielony do polskiego 306 dywizjonu. W lipcu 1941 roku awansowany do stopnia kapitana RAF. Od tamtej pory latał na myśliwcach Supermarine Spitfire. W marcu 1942 roku Skalski został dowódcą eskadry w polskim 316 dywizjonie, a niedługo później dowódcą 317 dywizjonu. W Polskich Siłach Zbrojnych został awansowany do stopnia kapitana, a w RAF do stopnia majora.
Na początku 1943 roku Stanisław Skalski zgłosił się do Polskiego Zespołu Myśliwskiego, który walczył w Afryce Północnej. Odniósł tam trzy zwycięstwa. Od lipca do października 1943 roku dowodził brytyjskim 601 dywizjonem w czasie desantu wojsk alianckich na Sycylii. Później wrócił do Anglii. Został dowódcą 131 Skrzydła Myśliwskiego, które działało m.in. w czasie lądowania aliantów w Normandii.
Od września 1944 roku Skalski pracował w Wyższej Szkole Wojennej w Forcie Leavenworth w USA, gdzie prowadził zajęcia. Do Anglii wrócił pół roku później.
Oficjalnie zaliczono mu m.in. 18 zestrzeleń samolotów niemieckich i uszkodzenie 4. Został odznaczony m.in. Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz brytyjskim Distinguished Service Order i Distinguished Flying Cross.
Życie w PRL
Choć otrzymał propozycję przyjęcia obywatelstwa brytyjskiego i dalszej służby w RAF, Stanisław Skalski odmówił postanawiając powrócić do Polski. W lipcu 1947 roku udało mu się dostać do Wojska Polskiego, gdzie został inspektorem do spraw techniki pilotażu.
W czerwcu 1948 roku żona Władysława Śliwińskiego, innego pilota, który także walczył w czasie II wojny w Wielkiej Brytanii, powiadomiła Skalskiego, że jej mąż zniknął. Kiedy Stanisław Skalski próbował dowiedzieć się, co stało się z jego kompanem, został aresztowany przez służbę bezpieczeństwa pod zarzutem współpracy ze Śliwińskim i szpiegostwa na rzecz Wielkiej Brytanii.
Podczas śledztwa Skalski był brutalnie torturowany. 7 kwietnia 1950 roku został skazany na śmierć w wyniku „procesu”, który odbył się poza salą sądową w celi, w której był przetrzymywany (tzw. „proces kiblowy”). Na śmierć skazał Skalskiego major Mieczysław Widaj.
Skalski odmówił złożenia prośby o ułaskawienie. Kiedy rodzice otrzymali informację, że Stanisław ma zostać zabity, jego ojciec z powodu silnych emocji zmarł w wyniku zawału. Matka próbowała ratować syna składając prośby o ułaskawienie do Bolesława Bieruta. Ten zgodził się ostatecznie skorzystać z prawa łaski. Kara śmierci została zamieniona na dożywocie. Skalski o zmianie wyroku został poinformowany ponad dwa miesiące później. Ostatecznie został uwolniony 20 kwietnia 1956 roku. Przyznano mu odszkodowanie, został „zrehabilitowany” i mógł wrócić do wojska. Skalski służył w sztabie Wojsk Lotniczych i Obrony Kraju. W roku 1988 został mianowany generałem brygady.
W czasie pobytu w więzieniu zaczął spisywać swoje wspomnienia, które publikowano we fragmentach od 1957 roku w czasopiśmie „Kierunki”.
Skalski angażował się w działalność publiczną. Był członkiem m.in. do Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Aeroklubu PRL oraz Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.
W 1991 roku Skalski starał się o mandat do Sejmu z ramienia Chrześcijańskiej Demokracji. Był członkiem założonego w 1993 roku przez Andrzeja Leppera „Komitetu Samoobrony Narodu”. W ostatnich latach życia dużo chorował. Stanisław Skalski zmarł 12 listopada 2004 roku. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Zestrzelenia udowodnione Stanisławowi Skalskiemu:
2 września 1939 – 2 x Do-17
3 września 1939 – 1/4 Hs-126 oraz Hs-126
4 września 1939 – Ju-87
30 sierpnia 1940 – He-111
31 sierpnia 1940 – Bf-109
2 września 1940 – 2 x Bf-109
8 listopada 1940 – 1/3 x 2 Bf-109
24 lipca 1941 – Bf-109
19 sierpnia 1941 – Bf-109
21 sierpnia 1941 – Bf-109
17 września 1941 – Bf-109
10 kwietnia 1942 – Fw-190
28 marca 1943 – Ju-88
2 kwietnia 1943 – Bf-109
4 kwietnia 1943 – Bf-109
24 czerwca 1944 – 2 x Bf-109
Czytaj też:
Generał "Nil". Emil Fieldorf. Do końca odważnyCzytaj też:
Generał Leopold Okulicki. Ostatni komendant AK zamordowany przez SowietówCzytaj też:
Akcja „Góral”. Jak Polskie Państwo Podziemne ukradło Niemcom 105 milionów złotych