Bronisław Czech urodził się 25 lipca 1908 roku. Był synem Józefa Czecha i Stanisławy z Namysłowskich. Jego ojciec pracował jako mechanik w Wodoleczniczym Zakładzie doktora Andrzeja Chramca w Zakopanem. Bronisław miał troje rodzeństwa. Uczył się w Ludowej Szkole Męskiej przy ulicy Nowotarskiej w Zakopanem, a później w gimnazjum prywatnym mieszczącym się w willi „Liliana”, lecz szkoły tej nie ukończył, gdyż rodziców nie stać było na opłacenie czesnego. Bronisław poszedł wówczas do Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, gdzie studiował ślusarstwo. Maturę zdał w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie, co pozwoliło mu podjąć pracę nauczyciela wychowania fizycznego i instruktora narciarstwa.

Pasja gór i sportu

Od najmłodszych lat Bronisław Czech interesował się górami i narciarstwem. Uprawiał także lekkoatletykę i grał w tenis stołowy. Był niezwykle uzdolniony. Oprócz sportu interesował się również muzyką – grał na akordeonie i skrzypcach, a także malował i w wolnych chwilach rzeźbił, i pisał wiersze. Mając kilkanaście lat zaczął malować na szkle. W późniejszych latach ukończył też kurs pilota szybowca.

Postać Bronisława Czecha jako wspinacza i taternika oraz jego osiągnięcia odkrył dopiero Witold Paryski, autor książki pt. „Wielka encyklopedia tatrzańska”, fundamentalnego w tatrzańskiej historiografii dzieła, które napisał wraz z żoną Zofią.

Bronisław Czech w zawodach narciarskich zaczął startować w roku 1925. Był to bieg na 5 kilometrów zorganizowany w Lipkach, gdzie zajął pierwsze miejsce. Wkrótce wystartował także w zawodach skoków narciarskich na Krokwi w Zakopanem. Rok później wszedł już do kategorii seniorskiej.

W roku 1927 zwyciężył trzykrotnie w zawodach skoków w Zakopanem oraz we dwóch zawodach we Lwowie. W tym samym roku po raz pierwszy reprezentował Polskę w konkursie zagranicznym. W Austrii zdobył pierwsze miejsce w zawodach kombinacji norweskiej.

Rok później Bronisław Czech wziął udział w swoich pierwszych Igrzyskach Olimpijskich w Sankt Moritz, niestety bez większych sukcesów. W tym samym roku został mistrzem Polski w skokach narciarskich. W Plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego polskiego sportowca zajął drugie miejsce, ustępując tylko mistrzyni olimpijskiej Halinie Konopackiej.

W kolejnych latach był wciąż wyróżniającym się sportowcem odnoszącym spore sukcesy. Bez kompleksów konkurował z najlepszymi narciarzami na świecie.

W czasie zawodów we włoskim Ponte di Legno, gdzie startował razem ze Stanisławem Marusarzem, Bronisław Czech pobił rekord świata skacząc 79,5 metra. Skok zakończył się jednak upadkiem i Czech nie uznał go za udany, a tym samym liczący się jako rekord. Organizatorzy konkursu byli innego zdania i chcieli nawet wręczyć Polakowi nagrodę za pobicie rekordu, ale on honorowo odmówił.

W 1932 roku Bronisław Czech wyjechał na olimpiadę w Lake Placid (Stany Zjednoczone). Z powodu braku funduszy polska ekipa sportowców liczyła zaledwie pięć osób. Na olimpiadzie Czech zajął 18 miejsce w biegach i 12 miejsce w skokach.

Przez cały czas Bronisław Czech był także nauczycielem i instruktorem narciarstwa. Był także współautorem książki „Narciarska zaprawa biegowa i skokowa. Wskazówki dla trenerów, komendantów patroli, instruktorów i uczniów”. Prowadził też własną szkołę narciarską na Kasprowym Wierchu.

Od 1936 roku Czech był trenerem polskich narciarzy. Ze swoją ekipą wyjechał na Igrzyska w Garmisch-Partenkirchen, w których sam także brał udział. Ostatnie zawody, w jakich wziął udział Czech były mistrzostwa świata FIS w Zakopanem w 1939 roku.

Bronisław Czech miał także kilka wybitnych dokonań jako taternik. Jako wspinacz wyznaczył wiele nowych dróg. Pokonał m.in. północną ścianę Koziego Wierchu i północną ścianę Żabiego Konia. W latach 1928-1929 Czech był czołową, choć zapomnianą później, postacią taternictwa. Uprawiał także narciarstwo wysokogórskie. Zjeżdżał m.in. z Zawratowej Turni ścianą północno-zachodnią w stronę Hali Gąsienicowej, z Koziego Wierchu do Doliny Pięciu Stawów Polskich i z Żółtej Turni na Dubrawiska.

Bronisław Czech był także aktywnym ratownikiem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.

II wojna światowa

Kiedy wybuchła II wojna światowa Bronisław Czech włączył się w działalność konspiracyjną. Został kurierem, przeprowadzał ludzi na Węgry, przenosił też dokumenty. 14 maja 1940 roku został zatrzymany przez gestapo. Miesiąc później Czech został wysłany w pierwszym transporcie do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Tam także się nie poddawał. Szybko włączył się w działalność ruchu oporu, został współpracownikiem Witolda Pileckiego, który zorganizował obozowe podziemie. Skrajnie złe warunki życia w obozie, niedożywienie i ciężka praca znacznie pogorszyły stan zdrowia Bronisława. Wiosną 1944 roku zaczął chorować. 5 czerwca 1944 roku Bronisław Czech zmarł w Auschwitz z wycieńczenia.

O śmierci Bronisława Czecha napisał do jego siostry rzeźbiarz Xawery Dunikowski, który także przetrzymywany był wtedy w Auschwitz. Dunikowski pisał:

„Z przykrością donoszę, że brat Pani, p. Bronisław Czech, nie żyje. Znałem go bardzo dobrze. Wielce mi go żal, bo to był młody, bardzo miły człowiek. Razem przebywaliśmy w szpitalu. Umarł nagle przy mnie na udar serca bez boleści. Stało się to 5 czerwca o godzinie 12.00 w południe. Wzruszający był moment jego zgonu. Siedzieliśmy w oknie, piękny słoneczny dzień, przed naszym barakiem na placu obozowym Cyganie grali różne wesołe utwory muzyczne. Dowiedziawszy się od nas o nagłym zgonie pana Bronisława przerwali granie. Za chwilę zagrali marsz żałobny Chopina…”

Czytaj też:
Mariusz Zaruski. Człowiek wyjątkowy, o wielu talentach. Twórca TOPRCzytaj też:
Helena Marusarzówna – mistrzyni narciarstwa i łączniczka ZWZ. Zamordowana przez NiemcówCzytaj też:
Cicha woda? Karol Szymanowski – życie kompozytora