Choć od pierwszych częściowo wolnych wyborów (po tzw. transformacji) minęły dopiero 34 lata, to przez okres ten w Polsce działo się bardzo wiele. Jako naród byliśmy świadkami wielu radosnych chwil, lecz musieliśmy zmierzyć się także z licznymi problemami. Czy pamiętasz najważniejsze wydarzenia?
QUIZ: Najnowsza historia Polski. Rzeczpospolita po 1989 roku
Więcej:
Prezydent Jaruzelski
Pod koniec lat 80. komunistyczne władze myślały nad zorganizowaniem wyborów, w których udział wzięłaby także część opozycji. Komuniści zakładali, że będzie to jakaś partia chadecka. Zdanie „zmieniono” po zakończonych rozmowach w Magdalence, gdzie uzgodniono legalizację NSZZ „Solidarność” i wyrażono zgodę na dołączenie jej kandydatów do wyborów parlamentarnych.
W czasie obrad Okrągłego Stołu postanowiono o utworzeniu urzędu prezydenta, którego wybierze Zgromadzenie Narodowe, czyli wspólnie Sejm i Senat. Planowano, że kadencja prezydenta trwać będzie 7 lat, lecz ostatecznie ustalono, że będzie to 6 lat. Prezydent miał otrzymać bardzo szerokie kompetencje: jego rola miała być nadrzędna nad innymi rodzajami władzy, miał otrzymać zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi, prawo desygnowania premiera, powoływania rządu i przewodniczenia jego obradom, zarządzać wyborami do parlamentu i rad narodowych oraz otrzymać prawo weta.
Komuniści od początku wysuwali kandydaturę Wojciecha Jaruzelskiego, jednak nawet w obozie władzy nie było powszechnej zgody na jego wybór. 30 czerwca ulicami Warszawy przeszła manifestacja pod hasłem „Jaruzelski – musisz odejść”. Tego dnia, podczas XIII Plenum KC PZPR,, gen. Jaruzelski sam zrezygnował z kandydowania na najwyższy urząd w państwie, proponując, zamiast siebie, Czesława Kiszczaka. Jednak sprzeciw wobec Kiszczaka był jeszcze większy, jego osobę całkowicie odrzucała „Solidarność” i przeczuwano, że nie ma on szans, aby zostać prezydentem. Wewnątrz partii trwały naciski na Jaruzelskiego, aby ponownie zgodził się kandydować. „Naciski KC PZPR na Jaruzelskiego, by zmienił decyzję, miały stworzyć wrażenie, że jest on mężem opatrznościowym, gwarantującym bezpieczeństwo przemian w Polsce wobec Kremla”. – pisał Wojciech Roszkowski w „Najnowszej Historii Polski”.
3 lipca 1989 r. Adam Michnik na łamach „Gazety Wyborczej” w artykule pt. „Wasz prezydent, nasz premier" odniósł się do „sporu” o to, kto powinien zostać prezydentem. Przypomniał to, co postanowiono przy Okrągłym Stole. - Potrzebny jest układ nowy, możliwy do zaaprobowania przez wszystkie główne siły polityczne. Nowy, ale gwarantujący kontynuację. Takim układem może być porozumienie, na mocy którego prezydentem zostanie wybrany kandydat z PZPR, a teka premiera i misja sformowania rządu powierzona kandydatowi Solidarności. – podkreślał redaktor naczelny „Wyborczej”.
Czytaj też:
Wojciech Jaruzelski – pierwszy i ostatni prezydent Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
Więcej QUIZÓW:
Czytaj też:
QUIZ: Premierzy polskiego dwudziestolecia. Kim byli? Jak wielu ich było?Czytaj też:
QUIZ: Sąsiedzi Polski. Co wiesz o krajach, z którymi graniczymy?Czytaj też:
QUIZ: Konstytucja konstytucji... nierówna. Wiesz co różni polskie konstytucje?