Zygmunt III Waza w 1587 roku został królem Królestwa Polskiego i Wielkim Księciem Litewskim po śmierci Stefana Batorego. Na tron został wybrany m.in. dzięki rekomendacjom Jana Zamoyskiego, ale też przy szczerym poparciu króla Anny Jagiellonki, która była siostrą jego matki, Katarzyny. Zygmunt miał w sobie krew Jagiellonów.
Fiasko wielkich planów
W roku 1592 zmarł ojciec Zygmunta, król Szwecji, Jan III Waza. To Zygmunt był jego następcą, a więc z chwilą śmierci Jana, to Zygmunt – jednocześnie król Polski i Wielki Książę Litewski – stawał się królem Szwecji.
Koronacja Zygmunta Wazy i jego żony Anny Habsburżanki odbyła się półtora roku później, 19 lutego 1594 roku w katedrze w Uppsali. Dlaczego koronacja odbyła się dopiero po dość długim czasie? Po pierwsze Zygmunt musiał uporządkować sprawy w Królestwie i wyruszyć w podróż do Szwecji. Po drugie i zapewne wówczas ważniejsze, musiał uporać się ze szwedzkimi możnymi, którzy bardzo niechętnie widzieli go na tronie.
Powodem oporu szwedzkich poddanych było wyznanie Zygmunta, który słynął z pobożności i przywiązania do religii katolickiej. Protestanccy Szwedzi nie akceptowali faktu, że rządzić będzie nimi katolik. Zanim na skronie Zygmunta nałożono szwedzką koronę, musiał on przysiąc, że nie będzie ingerował w sprawy wyznania swych poddanych i nie będzie próbował ich nawracać. Zygmunt zgodził się na to, jednak jego zapewnienia, a nawet wydanie tzw. zaręczeń królewskich, nie uspokoiły co bardziej butnych poddanych. Kiedy tylko Zygmunt wyjechał ze Szwecji i wrócił do Polski, zaczęto szemrać przeciwko niemu, a w końcu jawnie się buntować.
Na czele przeciwników Zygmunta Wazy stanął regent, który miał administrować Szwecją w czasie nieobecności Zygmunta, książę Karol Sudermański. Interwencja zbrojna Zygmunta III Wazy zakończyła się porażką. W 1599 roku Zygmunt Waza został zdetronizowany przez szwedzki parlament, Riksdag (jednocześnie jego następcą uznano jego syna, Władysława IV Wazę, pod warunkiem jednak, że zostanie on wysłany do Szwecji i wychowany na luteranina; na to Zygmunt nie zgodził się). Pomimo porażki w walkach z Karolem Sudermańskim Zygmunt do końca życia używał tytułu króla Szwecji i nie porzucił planów zajęcia swego rodzinnego kraju. Ta polityka doprowadziła m.in. do trwających wiele kolejnych lat wojen ze Szwecją.
Czytaj też:
Legendarny hetman. Bohaterem został... przez przypadekCzytaj też:
Bitwa oliwska. Polska rozbiła morską potęgęCzytaj też:
Czarniecki w Danii. Dlaczego hetman "wracał się przez morze"?