27 kwietnia 4977 roku p.n.e. – właśnie w ten dzień, jak ustalił niemiecki astronom i matematyk Johannes Kepler, narodził się wszechświat. Choć współczesne badania dowiodły, że Kepler znacząco się pomylił, nie zmienia to faktu, że jego postać pozostaje jedną z najważniejszych w historii nauki. Odkrycia dotyczące ruchu planet, których dokonał, stały się fundamentem nowoczesnej astronomii.

Kim był Kepler?

Johannes Kepler przyszedł na świat 27 grudnia 1571 roku w niemieckim Weil der Stadt. Już w czasie studiów zainteresował się teoriami Mikołaja Kopernika, który w swoim dziele „O obrotach sfer niebieskich” przedstawił rewolucyjny model heliocentryczny, dowodząc, że Ziemia i inne planety krążą wokół Słońca. Było to sprzeczne z dominującym wtedy poglądem geocentrycznym, który uznawał Ziemię za centrum wszechświata.

W 1600 roku Kepler przeniósł się do Pragi, gdzie współpracował z duńskim astronomem Tycho Brahem, pełniącym funkcję cesarskiego matematyka na dworze cesarza Rudolfa II. Kepler miał za zadanie analizować orbitę Marsa – praca ta okazała się przełomowa dla rozwoju jego własnych teorii. Po śmierci Brahego w 1601 roku, Kepler objął jego stanowisko oraz odziedziczył bezcenny zbiór jego notatek i przemyśleń na temat praw, jakimi rządzi się kosmos, które wykonał, co warto podkreślić, jeszcze bez użycia teleskopu.

W kolejnych latach Kepler intensywnie studiował informacje pozostawione przez Brahego, a także śledził nowe odkrycia naukowe. Poznał m.in. prace Galileusza, który dzięki teleskopowi odkrył m.in. kratery na Księżycu, cztery największe księżyce Jowisza oraz fazy Wenus. Kepler korespondował z Galileuszem, a jednocześnie budował własne ulepszone przyrządy do obserwacji ciał niebieskich.

Do największych osiągnięć Keplera należy sformułowanie trzech praw ruchu planet. W 1609 roku ogłosił dwa pierwsze: pierwsze prawo mówi, że planety poruszają się po orbitach eliptycznych, a nie po idealnych okręgach. Drugie wskazuje, że prędkość ruchu planety zmienia się w zależności od jej odległości od Słońca – przyspiesza ona, gdy do Słońca planeta się zbliża, i zwalnia, gdy się oddala. Trzecie prawo, które matematycznie wiąże czas obiegu planety z jej średnią odległością od Słońca, Kepler przedstawił w 1619 roku.

Choć za życia nie doczekał się pełnego uznania, jego prace zainspirowały później m.in. Isaaca Newtona, który na ich podstawie stworzył prawo powszechnego ciążenia. Bez dorobku Keplera rozwój fizyki klasycznej i astronomii przebiegałby znacznie wolniej.

Ważnym aspektem działalności Keplera były także jego badania w dziedzinie optyki (wyjaśnił on np. jak funkcjonuje ludzkie oko) oraz w matematyce, gdzie przyczynił się do rozwoju metod obliczania objętości brył. W swojej pracy łączył obserwacje naukowe z głębokimi rozważaniami filozoficznymi o naturze świata, co wyróżniało go na tle wielu współczesnych uczonych.

Johannes Kepler zmarł 15 listopada 1630 roku w Ratyzbonie.

Czytaj też:
Nie tylko "wstrzymał Słońce". Zapomniane talenty KopernikaCzytaj też:
QUIZ: Czy Kopernik był Polakiem? Fakty i mity o największym astronomieCzytaj też:
Indeks Ksiąg Zakazanych. Czy aby na pewno były takie zakazane?