Władysław III Warneńczyk to jedyny polski król, który poległ na polu bitwy. Dlaczego w ogóle Władysław ruszył na wyprawę przeciw osmańskiej Turcji? Czy bitwę pod Warną chrześcijanie mogli w ogóle wygrać?
Młodzik na tronie
Władysław III, syn Władysława Jagiełły i jego ostatniej żony Zofii Holszańskiej, został królem po śmierci ojca mając zaledwie 10 lat. Możni nie byli zachwyceni jego kandydaturą, lecz za młodym królewiczem stał potężny biskup Zbigniew Oleśnicki, dzięki któremu wybór Władysława został zaakceptowany. To Oleśnicki sprawował władzę w państwie w okresie małoletności Władysława. Wyniesienie na tron pierworodnego syna Jagiełły dawało mu niemal nieograniczoną władzę w kraju dopóki władca nie osiągnie pełnoletności. 25 lipca 1434 roku Władysław III, nazwany później Warneńczykiem, został koronowany na króla Polski.
Trzy lata później, po śmierci króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego, rozpoczęła się wojna o sukcesję węgierską. Jednym z kandydatów do tronu Węgier został polski monarcha Władysław III. Ostatecznie to on wygrał konfrontację i został koronowany 17 lipca 1440 roku. Węgrzy wybrali polskiego monarchę na swego króla licząc na to, że Polska pomoże im w walkach z Imperium Osmańskim, które od lat bezpośrednio zagrażało ich terytorium.
Atakujący Europę muzułmanie powodowali także duże zaniepokojenie Rzymu. Papież Eugeniusz IV postanowił wykorzystać walkę Węgrów przeciwko islamskim najeźdźcom i zdecydował o zorganizowaniu krucjaty. Przy okazji chciał wzmocnić własną pozycję w Rzymie.
Młody polski i węgierski król Władysław III zapoznał się z planem papieża i zgodził się wziąć udział w wyprawie przeciwko muzułmańskim najeźdźcom. Władysław przystał na to pomimo obowiązującego od niedawna pokoju z Turcją, który zawarty został w Segedynie. Układ ten Władysław i jego sojusznicy sami zresztą wywalczyli; pokój podpisano po kampanii wojennej z lat 1443-1444, kiedy na czele połączonych sił chrześcijańskich stali król Władysław, despota serbski Jerzy Brankowicz oraz wojewoda siedmiogrodzki Janos Hunyady. Traktat gwarantował pokój pomiędzy Turcją i Węgrami na dziesięć lat. Wielu możnych nie chciało zrywać zawartego układu – była to kwestia honoru. Wysłannicy papiescy zmanipulowali jednak młodego Władysława przekonując, że porozumienie podpisane z niewiernymi nie ma żadnej mocy prawnej. Władysław III ruszył zatem na krucjatę, która pod Warną miała się dla niego zakończyć tragicznie.
Bitwa pod Warną
W 1444 roku sułtan Murad II zrezygnował z tronu na rzecz swego 12-letniego syna Mehmeda II. Mehmed, wobec możliwości kolejnego konfliktu z Węgrami wezwał swego ojca do powrotu do władzy. Murad został zmuszony do powrotu, stając na czele tureckiej armii.
Krucjata zorganizowana przez papieża Eugeniusza IV składała się głównie z oddziałów polskich i węgierskich. Dołączyły do niej tylko niewielkie odziały m.in. z Czech, Serbii, Bułgarii i Mołdawii.
Armia chrześcijan i armia osmańska spotkały się pod Warną. Nie było to zaplanowane (na pewno nie przez Władysława). Pozycje do ataku dla oddziałów pod wodzą Władysława III i Janosa Hunyadego były bardzo złe. Turcy dysponowali armią liczącą około 60 tysięcy żołnierzy. Za Władysławem stało zaledwie 20 tysięcy ludzi. Los bitwy wydawał się od początku przesądzony.
Turcy szybko otoczyli wojska chrześcijan rozbijając je zupełnie. Władysław III rzucił się jeszcze do ostatniej szalonej szarży, w trakcie której poległ. Bitwa pod Warną skończyła się kompletną klęską chrześcijan. Polskiemu królowi Osmanowie odcięli głowę i wywieźli ją do Adrianopola. Sułtan Mehmed II miał ją ponoć przechowywać jeszcze przez wiele miesięcy w słoju miodu.
Janos Hunyady po bitwie pod Warną powrócił na Węgry, gdzie udało mu się jeszcze zebrać wojska i ochronić kraj przed dalszym marszem Turków. Królem Węgier został obwołany czteroletni Władysław Pogrobowiec, syn zmarłego Albrechta II Habsburga, krótkotrwałego króla Węgier, którego wybrano po śmierci Zygmunta Luksemburskiego, lecz zastąpiono po krótkim czasie Władysławem Warneńczykiem.
Po śmierci Warneńczyka królem Polski został jego młodszy brat, Kazimierz Jagiellończyk (dotychczasowy wielki książę litewski), koronowany w 1447 roku. Legenda Władysława Warneńczyka utrwaliła się wkrótce po zakończeniu bitwy pod Warną. Jego ciała nigdy bowiem nie odnaleziono, dlatego od początku spekulowano, że monarcha przeżył starcie i ukrywał się gdzieś w Europie. Takie teorie wciąż, co jakiś czas, pojawiają się w literaturze.
Czytaj też:
Bitwa nad Worsklą. Wielki książę Witold przeciwko Złotej OrdzieCzytaj też:
Na odsiecz Wiedniowi. Polacy uratowali Europę przed islamemCzytaj też:
Zagłada Jaćwingów. Jak Leszek Czarny zwyciężył nad Narwią