Piotr Czajkowski miał kozackie korzenie. Jego pradziadkiem był żyjący w XVIII wieku Fiodor Czajka, który zamieszkiwał wieś Mikołajewka w obwodzie połtawskim na Ukrainie. Od nazwy wsi wzięło się później nazwisko rodowe, które zmieniono z Czajka na Czajkowski. Dziadek przyszłego kompozytora, Piotr Fiodorowicz Czajkowski, miał dziewięcioro dzieci, z których jednym był ojciec kompozytora Ilja Czajkowski. W 1833 roku Ilja Pietrowicz Czajkowski poznał i poślubił pochodzącą z Drezna Aleksandrę Andriejewnę Assier, która była córką francuskiego emigranta. Ilja Pietrowicz, który był inżynierem pracującym na stanowisku inspektora rosyjskich kopalń otrzymał w 1837 roku awans na kierownika fabryki w Wotkińsku, gdzie funkcjonowała założona w 1758 roku huta żelaza.
W 1840 roku na świat przyszedł ich syn, który po dziadku Ilji otrzymał imię Piotr. Swoją edukację rozpoczął od nauki w szkole z internatem. Następnie podjął naukę na uniwersytecie, gdzie kształcił się na kierunku prawniczym. W okresie młodości dawały o sobie znać problemy Czajkowskiego związane z socjalizacją
W kierunku muzyki
Swoją edukację muzyczną Piotr Czajkowski rozpoczął jesienią 1861 roku w klasach muzycznych, zorganizowanych przez Antona Rubinsteina przy Rosyjskim Towarzystwie Muzycznym. Następnie, we wrześniu 1862 roku, zostało otwarte konserwatorium w Petersburgu, gdzie Czajkowski podjął regularne studia muzyczne pod kierunkiem Rubinsteina i Zaremby. Rok później poświęcił się już całkowicie muzyce, a jego praca dyplomowa była kantatą opartą na na schillerowskiej Odzie do radości. Po uzyskaniu wykształcenia muzycznego podjął pracę dydaktyczną w Konserwatorium Moskiewskim. W 1867 roku, na bankiecie zorganizowanym w konserwatorium z okazji wizyty wielkiego kompozytora francuskiego, Hectora Berlioza muzyk wyjątkowo podkreślał wpływy Francji w kulturze muzycznej Rosji.
Nieznajoma miłośniczka
W roku 1877 roku mając 37 lat, otrzymał list od nieznajomej kobiety - Antoniny Iwanowny Milukowej. Była ona miłośniczką jego talentu. W dalszym czasie zasypywała Piotra Czajkowskiego namiętnymi listami i groziła samobójstwem, jeżeli kompozytor nie zgodzi się na spotkanie. Ostatecznie para zdecydowała się na ślub. Jednak samo małżeństwo okazało się katastrofą. Już we wrześniu Czajkowski powrócił do Moskwy w bardzo złej kondycji psychicznej. Stan zdrowia pogorszył się na tyle, że kompozytor usiłował popełnić samobójstwo. W październiku, po decyzji o separacji oraz po kilku konsultacjach z lekarzami, wraz z bratem Anatolijem wyjechał za granicę, tym razem do Szwajcarii. Tam też nad Jeziorem Genewskim, odzyskał spokój i na początku 1878 roku napisał Koncert skrzypcowy D-dur, a niedługo potem we Włoszech dokończył IV Symfonię.
Nietypowa umowa
W tym czasie całkowicie zrezygnował z uczenia w Konserwatorium Moskiewskim. Zdecydował się na to ponieważ jego gorąca wielbicielka Nadieżda von Meck zaoferowała mu w 1877 roku roczną pensję w wysokości 6000 rubli, pod warunkiem, że nigdy nie dojdzie między nimi do spotkania. Suma ta równałaby się dzisiaj około 54 000 dolarów. Jeszcze w tym samym roku powrócił do Moskwy, a przed końcem roku przybył ponownie do Włoch. Piotr Czajkowski był zafascynowany bowiem bogatą kulturą tego kraju.
Był to okres, kiedy Piotr Czajkowski nieustannie podróżował po Rosji. Bywał również za granicą. W 1889 roku odbył trasę koncertową po Niemczech i Anglii, a następnie powrócił do Rosji statkiem przez Morze Śródziemne i Konstantynopol. Znakomita większość najlepszych dzieł Piotra Czajkowskiego powstała właśnie za granicą. Ciągłe wyjazdy pozwalały mu na poznawanie innych muzyków.
Reperkusje życiowe
W 1881 roku Piotr Czajkowski rozwiódł się, co przypłacił kilkoma załamaniami nerwowymi, a Antonina po odbyciu kilku romansów trafiła do szpitala psychiatrycznego.
Piotr Czajkowski należał do bardzo pracowitych artystów. Każdego ranka najpóźniej o 9:30 zasiadał do fortepianu. Następnie wprowadzał stosowne poprawki do swoich utworów. W 1890 roku bardzo go załamało nagłe ustanie korespondencji z Madame von Meck, która przekonana o własnym bankructwie, nieoczekiwanie zaprzestała wypłat i zerwała z przyjacielem wszelki kontakt.W maju 1891 roku został zaproszony na cykl koncertów, na których miał dyrygować swoimi utworami. Na pokładzie statku transatlantyckiego rozchorował na chorobę morską, ale przyjęcie, jakiego zaznał w Nowym Jorku, wywarło na nim duże wrażenie. Ostatnią podróż za granicę kompozytor odbył do Anglii w maju 1893 roku. Piotr Czajkowski zmarł w wieku 53 lat, 25 października (6 listopada) 1893 roku w Petersburgu. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu.
Czytaj też:
Zbrodnia i kara? Fiodor Dostojewski skazany na karę śmierciCzytaj też:
Polak, patriota, badacz. Tak bardzo polskie losy Benedykta DybowskiegoCzytaj też:
Podróż Karola Darwina na Galapagos