Prace Artura Grottgera ułożone zostały w kilka serii, spośród których najbardziej znane to „Polonia” oraz „Wojna”. Nie wszystkie jego dzieła spotykały się ze zrozumieniem i uznaniem jego współczesnych. Grottgerowi zarzucono np., iż miesza elementy współczesne z klasycznymi wzorcami. Pomimo to jego obrazy uchodzą współcześnie za jedne z najważniejszych w malarstwie polskim XIX wieku.
We Lwowie i w Paryżu
Artur Grottger urodził się 11 listopada 1837 roku w Ottyniowice niedaleko Lwowa. Pierwszych lekcji rysunku udzielał mu ojciec, Jan Józef Grottger, który był malarzem z wykształcenia. W 1849 roku Grottger zaczął naukę we Lwowie w pracowni Jana Maszkowskiego, korzystając również ze wskazówek Juliusza Kossaka. Następnie kontynuował studia w latach 1852-1854 w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Wojciecha Kornelego Stattlera i Władysława Łuszczkiewicza.
Swoje talenty doskonalił w okresie 1854-1859 w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Karla Blaasa, Karla Mayera, Karla Wurzingera, Petera Geigera i Christiana Rubena. Tam też rozpoczął też swą karierę artystyczną współpracując jako ilustrator z poczytnymi czasopismami, „Mussustunden” i „llustrierte Zeitung”
W 1866 roku zaręczył się we Lwowie z Wandą Monné; związek ten zaowocował obfitą korespondencją pozwalającą m.in. na odtworzenie procesu twórczego nad cyklem rysunków „Wojna”, rozpoczętym w 1866 roku w Porębie i przeznaczonym do eksponowania na paryskiej Wystawie Powszechnej w 1867 roku. Pod koniec 1866 roku Grottger wyjechał do Paryża gdzie nawiązał kontakty z Polakami skupionymi wokół Hôtel Lambert.
Grottger wystawiał swoje prace w kraju i za granicą, m.in. we Lwowie (od 1851 roku), Krakowie (od 1857 roku), Wiedniu (od 1859 roku) i Warszawie (od 1866 roku).Dla Polaków był przede wszystkim twórcą patriotycznych cyklów rysunkowych, dedykowanym wydarzeniom poprzedzającym wybuch powstania styczniowego 1863 roku. Pokazywał jego dramatyczne epizody i następujące po nim akty represji ze strony zaborcy. Stworzył topos martyrologicznej ikonografii Polski.
Patriotyzm
Repertuar malarstwa Grottgera obejmował kompozycje historyczne, sceny rodzajowe i portrety. Już pod okiem ojca tworzył obrazy naznaczone patriotyzmem, były to m.in. sceny batalistyczne z okresu powstania listopadowego. Tematyka powstaniowa pozostała zresztą osią jego twórczości. Później skupił się na obrazach ukazujących tragizm kolejnego powstania – styczniowego, które wybuchło w 1863 roku. Grottger ukazywał dramaty rozstania, osierocone dzieci, opłakujące swoje dzieci matki, kalekich powstańców, tragedię zesłańców.
Istotną rolę w jego dziełach odgrywały kobiety – nie tylko jako osoby cierpiące z powodu utraty bliskich, ale też jako sanitariuszki i odważne patriotki, które wspierają swych mężów i synów w walce o wyzwolenie Ojczyzny.
Po powstaniu styczniowym Grottger wyjechał do Paryża, gdzie ukończył cykl rysunków „Wojna”. Sprzedał je austriackiemu cesarzowi Franciszkowi. W grudniu 1867, wskutek krwotoków płucnych został wysłany przez lekarzy do uzdrowiska Amélie-les-Bains we francuskich Pirenejach, gdzie zmarł 13 grudnia 1867 roku. Ciało Grottgera sprowadziła do Lwowa 4 lipca 1868 jego narzeczona i pochowała go na cmentarzu Łyczakowskim w miejscu, które kiedyś podczas wspólnego spaceru artysta wybrał.
Czytaj też:
Mały wzrostem, wielki duchem. Jan Matejko - wzór malarza narodowegoCzytaj też:
Bon vivant i generał. Jedyny taki w naszej historii książę Józef PoniatowskiCzytaj też:
Najbardziej nieszczęśliwy polski monarcha. Trudny żywot Anny Jagiellonki