Nasz bohater walki z polio
  • Jacek PrzybylskiAutor:Jacek Przybylski

Nasz bohater walki z polio

Dodano: 
Hilary Koprowski w 2007 roku.
Hilary Koprowski w 2007 roku. Źródło: Wikimedia Commons / Mariusz Kubik
Profesor Hilary Koprowski był lekarzem wirusologiem i immunologiem, który wniósł ogromny wkład w rozwój medycyny, ratując miliony istnień na całym świecie. Twórca pierwszej skutecznej szczepionki przeciw polio w latach 50. XX w. ofiarował Polsce 9 mln dawek swego preparatu. Dar ten sprawił, że liczba zgonów spadła w ciągu kilku lat ze 111 do dwóch rocznie.

Do połowy XX w. wywoływana przez wirus polio choroba Heinego-Medina – ostre nagminne porażenie dziecięce – była postrachem rodziców na całym świecie. Wirus polio dostaje się do organizmu przez układ pokarmowy i rozprzestrzenia po całym organizmie.

Dzieci w wieku do pięciu lat znajdowały się bowiem w grupie największego ryzyka. Było się czego bać. Co prawda, w większości choroba przebiega bezobjawowo, ale w ok. 1 proc. przypadków nie kończyła się jedynie na gorączce czy bólu gardła, lecz niszcząc neurony ruchowe, prowadziła do trwałego, nieodwracalnego porażenia ciała. W rzadkich przypadkach powodowała nie tylko porażenie kończyn, lecz także nawet mięśni oddechowych lub mózgu, prowadząc do śmierci małych pacjentów. W przypadku zespołu postpolio choroba Heinego-Medina mogła wywoływać problemy z układem oddechowym, pamięcią oraz koncentracją nawet u tych osób, które z powodu polio chorowały 20, 30, a nawet 40 lat wcześniej.

Zakaźna choroba wirusowa była źródłem epidemii w wielu zakątkach globu. Strach u rodziców na całym świecie był zaś tym większy, że nie było – i do dziś nie ma – możliwości leczenia przyczynowego choroby Heinego-Medina. Lekarze mogli jedynie podejmować działania zwiększające komfort życia chorego dziecka i łagodzić objawy, a także prowadzić rehabilitację zesztywniałych kończyn, której celem było zmniejszenie problemów związanych z poruszaniem. Do połowy ubiegłego wieku w szkołach nierzadki był więc widok dzieci, które co prawda przeżyły chorobę, ale poruszały się z ogromnym trudem w specjalnych aparatach ortopedycznych. Istniało też wiele sanatoriów dla dzieci chorych.

Człowiek renesansu

Do dziś jedyną skuteczną odpowiedzią na chorobę jest szczepienie. W Polsce jest obowiązkowe, refundowane i podawane w kilku dawkach. Twórcą pierwszej na świecie skutecznej szczepionki, która trwale wyeliminowała śmiertelne zagrożenie, był prof. Hilary Koprowski.

Cały artykuł dostępny jest w 25/2022 wydaniu tygodnika Do Rzeczy.