Niemiecka zemsta na Włochach

Niemiecka zemsta na Włochach

Dodano: 
Włoscy żołnierze w niewoli niemieckiej, Korfu. Wrzesień 1943 rok
Włoscy żołnierze w niewoli niemieckiej, Korfu. Wrzesień 1943 rok Źródło: Bundesarchiv, Bild 101I-177-1459-32 / Cuno / CC-BY-SA 3.0
Kara za odejście od sojuszu z Hitlerem i stawienie zbrojnego oporu wobec Niemców była straszna. Represje i egzekucje dotknęły kilku tysięcy żołnierzy.

8 września 1943 r. ogłoszono, podpisane pięć dni wcześniej, zawieszenie broni pomiędzy Królestwem Włoch a aliantami. To wydarzenie nie stanowiło dla Niemców specjalnej niespodzianki. Już wcześniej, na wypadek takiej sytuacji, przygotowali oni ukryty pod kryptonimem Asche (Oś) plan rozbrojenia armii włoskiej. Dzięki temu w większości przypadków jednostki włoskie bez walki złożyły broń, oddając ją w ręce Niemców. Jednak nie wszędzie tak się stało. Obszarem, na którym doszło do zbrojnej konfrontacji niemiecko-włoskiej, były okupowane przez Włochów od 1941 r. Wyspy Jońskie, gdzie służbę pełniły pododdziały 33. Dywizji Piechoty „Acqui”.

Zanim Włosi przybyli na wyspy, brali udział w walkach w zachodnich Alpach w czerwcu 1940 r., a później, do kwietnia 1941 r., w walkach z armią grecką. Na Kefalinii, największej wyspie archipelagu, stacjonowały 17. Pułk Piechoty, 33. Pułk Artylerii i 317. Pułk Piechoty. Na Korfu zaś 18. Pułk Piechoty. Dowódcą dywizji, od czerwca 1943 r., był gen. Antonio Gandin.

W sierpniu 1943 r., obawiając się małego zaangażowania Włochów w obronę (lub przejścia na stronę aliantów) tych położonych strategicznie wysp, Niemcy przemieścili na Kefalinię ok. 1,8 tys. żołnierzy, którym dowodził ppłk Joachim Brage.

W dniu ogłoszenia rozejmu na wyspie przebywało ponad 10 tys. włoskich żołnierzy, którzy informację o jego zawarciu przyjęli z radością, mając nadzieję na szybki powrót do domu. 8 września 1943 r. dowódca 11. Armii gen. Carlo Vecchiarelli przesłał gen. Gandinowi radiogram zakazujący podejmowania działań militarnych przeciwko Niemcom, a także nakazywał współpracę z aliantami i greckim ruchem oporu. Ponadto generał sugerował, by w przypadku czyjegokolwiek ataku Włosi podjęli walkę. W reakcji na tę depeszę gen. Gandin wysłał w pobliże dowództwa dywizji dodatkowe jednostki. Następnego dnia Gandin spotkał się z ppłk. Bargem. Była to pierwsza z serii rozmów, które miały miejsce w dniach 9–14 września 1943 r. pomiędzy stroną niemiecką a włoską.

Artykuł został opublikowany w 1/2024 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.

Autor: Arkadiusz Karbowiak