Wacław III z dynastii Przemyślidów miał szansę władać sporą częścią Europy, lecz zginął mając zaledwie 17 lat. Jak doszło do zamachu na młodego króla?

Gra interesów

Wacław III urodził się 6 października 1289 roku. Był synem króla Czech i Polski Wacława II oraz Guty z dynastii Habsburgów. Ojciec miał wobec niego wielkie plany. Liczył, że syn odziedziczy po nim trony Polski, Czech, a także zdobędzie koronę Węgier.

Szansa na zdobycie tronu węgierskiego pojawiła się w 1298 roku. Doszło wówczas do spotkania króla Czech Wacława II, króla Węgier Andrzeja III oraz Albrechta Austriackiego, podczas którego uzgodniono m.in. zaręczyny córki Andrzeja III (który nie miał męskiego potomka) z synem Wacława II. Gdyby Andrzej nie doczekał się już syna, korona Węgier przypaść miała Wacławowi III.

Układ wydawał się bardzo klarowny. Nie przewidziano jedynie buntu węgierskich poddanych. Możni z Węgier wybrali bowiem własnego następcę Andrzeja III. Kolejnym władcą miał zostać, pochodzący z Neapolu, Karol Robert Andegaweński. W czerwcu 1300 roku Karol Robert przybył do Splitu w Dalmacji, gdzie jego władzę uznał arcybiskup ostrzyhomski Grzegorz, a za nim cała należąca do Węgier Chorwacja.

W 1301 roku zmarł Wacław II, lecz Karol Robert nie miał łatwego zadania, bo, choć poparła go Chorwacja, to wielu węgierskich możnych zaczęło się zastanawiać, czy zgodzić się, aby to on objął tron, czy też pójść za ustaleniami Andrzeja III i zgodzić się na władzę czeskiego króla Wacława III.

W Budzie rozpoczęły się rozmowy z Wacławem II. W maju 1301 roku podczas sejmu Węgrzy wybrali jego syna na tron węgierski. 27 sierpnia tego samego roku odbyła się koronacja Wacława III na króla – jako król Węgier przyjął on imię Władysław V.

Karol Robert nie zamierzał jednak rezygnować z obiecanego mu niemal władztwa. Miał on poparcie kardynała Mikołaja Boccassiniego, późniejszego papieża Benedykta XI. 31 maja 1303 roku papież Bonifacy VIII zdetronizował Wacława III jako króla Węgier, nakazując uznać Węgrom Karola Roberta. Za Andegawenem opowiedział się także król rzymski Albrecht Habsburg oraz polski książę Władysław Łokietek, który obawiał się wzrostu znaczenia Przemyślidów w środkowej Europie.

Niedługo później Wacław II zdecydował się na zbrojną interwencję na Węgrzech, lecz nie zdołał on pokonać Karola Roberta. Wacław wycofał się z Budy zabierając ze sobą syna oraz insygnia koronacyjne królów Węgier. Miał w tym czasie także inny problem, bowiem od zachodu jego ziemię najechały wojska Albrechta, a od północy uaktywnił się Władysław Łokietek.

21 czerwca 1305 roku zmarł Wacław II. Królem Czech i Polski został Wacław III. Nastoletni władca znalazł się w trudnym położeniu. Jego władza w Polsce była zagrożona, Węgry właściwie stracone, a ziemie Czech zagrożone przez wrogów.

Krótkie samodzielne rządy

Wacław III rozpoczął swoje rządy od odsunięcia od wpływów dawnych doradców swojego ojca. Postanowił też, w pierwszej kolejności, pojednać się z Albrechtem Habsburgiem. Zdecydował także zrzec się pretensji do korony Węgier, oddając te roszczenia na ręce Ottona Witelsbacha, któremu przekazał także węgierskie klejnoty koronne. Kolejną dobrą decyzją było wydanie swojej siostry za księcia Karyntii i Tyrolu Henryka, co dało Czechom cennego sojusznika.

Dużo gorzej szło Wacławowi w Polsce, gdzie różni książęta piastowscy rywalizowali nie tylko ze sobą, ale także sprzeciwiali się władzy Przemyślidów i chcieli pozbawić Wacława korony polskiej.

Wacław próbował ratować swoją trudną sytuację. W październiku 1305 roku poślubił Wiolę Elżbietę, córkę księcia cieszyńskiego Mieszka. Nawiązał też kontakty z Krzyżakami i Brandenburgią, lecz sojusze te nie na wiele się zdały, gdyż zarówno Łokietek, jak książęta śląscy zdobywali kolejne rejony Królestwa Polskiego. Władza czeska w Polsce stopniowa się kurczyła. Wacław III postanowił w końcu osobiście wyruszyć na wyprawę wojenną do Polski. Podróż miała być (być może) połączona z koronacją królewską na Wawelu.

4 sierpnia 1306 roku, podczas podróży do Polski, w czasie pobytu w Ołomuńcu na Morawach, Wacław III został zamordowany przez skrytobójcę. Mordercą był najemny żołnierz Konrad z Botenštejnu, który chwilę po zabiciu Wacława został ujęty i zabity. Z czyjego polecenia Konrad działał? Aż do dnia dzisiejszego tego nie wiadomo. Wacław III miał wielu wrogów. Na jego śmierci zależało książętom piastowskim, władcom niemieckim oraz Karolowi Robertowi.

Na Wacławie III zakończyła się dynastia Przemyślidów, która władała w Czechach przez sześć stuleci.

Czytaj też:
Najmniej znani polscy władcy. Dlaczego nikt o nich nie mówi?Czytaj też:
Mieszko I. Nie takie święte życie założyciela PolskiCzytaj też:
Zapomniana polska królewna, na którą cała Polska czekała 12 lat