Sowiecka Białoruś. Jak komuniści uwiedli białoruskich patriotów
  • Mikołaj IwanowAutor:Mikołaj Iwanow

Sowiecka Białoruś. Jak komuniści uwiedli białoruskich patriotów

Dodano: 
Józef Stalin
Józef Stalin Źródło: Wikimedia Commons / Bundesarchiv
Byli premierzy emigracyjnego rządu Białorusi wraz z gromadą zwolenników zjechali w połowie lat 20. do Mińska, aby budować „wspólny białoruski dom”. Po 10 latach trafili przed lufy NKWD…

Rok 1921. W Moskwie odbywa się X zjazd Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików) [RKP(b)]. Na temat polityki narodowościowej partii bolszewickiej z referatem wystąpił ówczesny ludowy komisarz do spraw narodowościowych Józef Stalin, zadano kilka pytań, w tym również bardzo krytycznych. Jedno z nich brzmiało: „Dlaczego nasza partia komunistyczna popiera wrogą komunizmowi ideę stworzenia odrębnego narodu białoruskiego? Taki naród nigdy nie istniał”.

Stalin zupełnie spokojnie odpowiedział: „Podobny pogląd jest błędem. Białoruski naród istnieje, ma on swój własny język, odróżniający się od rosyjskiego. Odbudować kulturę narodu białoruskiego można jedynie w oparciu o jego język… za pięć lat miasta Białorusi będą mówić po białorusku, chociaż obecnie tam przeważają nie-Białorusini”. Podkreślał, że bolszewicy muszą pokazać narodowi białoruskiemu przewagę państwa sowieckiego nad Polską, która zupełnie nie reaguje na słuszne postulaty narodowościowe narodu białoruskiego. Padały również głosy, że budzenie świadomości narodowościowej Białorusinów będzie najlepszą bronią ideologiczną państwa bolszewickiego przeciwko II Rzeczypospolitej. Czy rzeczywiście jedną z głównych przyczyn tworzenia narodu białoruskiego była polsko-sowiecka rywalizacja? Dalszy tok wydarzeń historycznych w latach 20. ubiegłego stulecia tę tezę potwierdza.

Artykuł został opublikowany w 3/2022 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.