W północno-zachodniej części Sardynii, w pobliżu miasta Porto Torres, znajduje się tajemnicza struktura: masywna kamienna platforma, której najstarsze części datowane są na około 4000-3650 rok p.n.e., co znaczy, że są starsze niż na przykład Stonehenge i powstały około tysiąc lat przed budową piramid egipskich. Miejsce to odkryto na nowo dopiero w 1954 roku.
Neolityczna zagadka
Niezwykłe miejsce na Sardynii przypomina piramidę schodkową. Nie wiadomo dokładnie, kto ją zbudował, ani jaką funkcję pełniła; według niektórych badaczy mógł to być ołtarz lub grobowiec. Wskazuje się, że budowla powstała w czasach kultury Ozieri, czyli przednuragijskiej kultury, która rozwinęła się na Sardynii pod koniec neolitu, lecz niewykluczone, że struktura może być jeszcze starsza (cywilizacja nuragijska to starożytna cywilizacja, zamieszkująca tereny położone w dzisiejszych Włoszech, przede wszystkim Sardynię, od około XVII wieku p.n.e. do około II wieku p.n.e.)
Podstawa piramidy ma wymiary 27 na 27 metrów. Jej wysokość to 5,5 metra, a zwieńczeniem jest prostokątne pomieszczenie o wymiarach około 12,5 na 7 metrów, do którego prowadzi rampa. To miejsce znane jest też jako Czerwone Sanktuarium, ponieważ większość powierzchni jest otynkowana i pomalowana ochrą, z zachowanymi również śladami żółci i czerni.
Wewnątrz konstrukcji nie odnaleziono żadnych innych komór ani otworów wejściowych, co właśnie powoduje przypuszczenia, że budowla była rodzajem ołtarza. Na podstawie idealnego ustawienia układu względem kierunków świata, niektórzy uważają także, że piramida pełniła funkcję astronomiczną, służąc do obserwacji nieba.
Wśród zwolenników tej teorii znajduje się Eugenio Muroni, który zaproponował, że symetria przednuragijskiego ołtarza odzwierciedlała układ gwiazd Krzyża Południa, gwiazdozbioru, który obecnie nie jest widoczny z Monte d’Accoddi, ale pięć tysięcy lat temu ten układ gwiazd z pewnością widniał na południowym niebie Sardynii.
Struktura została porzucona lub zniszczona około 3000 roku p.n.e. W warstwach archeologicznych odnaleziono ślady ognia. Około dwieście lat później natomiast pozostałości pierwotnej budowli zostały całkowicie przykryte warstwami ziemi i kamieni, a na ich szczycie umieszczono duże wapienne bloki, tworzące drugą platformę zwieńczoną piramidą schodkową o wymiarach 36 na 29 metrów i wysokości około 10 metrów. Prowadziła do niej nowa rampa o długości 42 metrów, zbudowana na poprzedniej.
Ten drugi ołtarz lub świątynia przypomina współczesne jej zigguraty mezopotamskie i jest przypisywany kulturze Abealzu-Filigosa, z epoki chalkolitu (epoki miedzi).
Wykopaliska archeologiczne w warstwach chalkolitycznych wykazały, że Monte d’Accoddi było wykorzystywane do składania ofiar ze zwierząt. Znaleziono tam duże nagromadzenia szczątków po starożytnych rytualnych ucztach, przedmioty używane podczas obrzędów oraz szczątki owiec, krów i świń. Te dowody wskazują zatem, że jest to jedno z najwcześniejszych znanych ośrodków ofiarnych w Europie Zachodniej.
Monument został ponownie opuszczony około 1800 roku p.n.e., wraz z początkiem epoki nuragijskiej na Sardynii, która trwała aż do podboju rzymskiego. Miejsce to było jednak sporadycznie wykorzystywane jako miejsce pochówków.
Podczas II wojny światowej zainstalowano tam baterie przeciwlotnicze, co poważnie uszkodziło górną część konstrukcji poprzez wykopanie okopów.
Od chwili odkrycia w 1954 roku, wykopaliska archeologiczne wokół struktury ujawniły inne interesujące pozostałości. Na przykład w pobliżu południowo-wschodniego rogu piramidy znajduje się dolmen (prehistoryczna budowla megalityczna o charakterze grobowca), a po drugiej stronie rampy stoi menhir. Ponadto wokół budowli znaleziono fundamenty kilku mniejszych budynków, a także rzeźbione kamienie o różnych kształtach i rozmiarach, których znaczenie nadal pozostaje tajemnicą.
O strukturze Monte d’Accoddi wciąż wiadomo niewiele, lecz pewne jest to, że nigdzie indziej w regionie Morza Śródziemnego nie odnaleziono podobnego miejsca.
Monument został częściowo zrekonstruowany w latach 80. i jest obecnie otwarty dla zwiedzających.
Czytaj też:
Podatki są wieczne. Najwcześniejsze dowody na pobieranie danin przez państwoCzytaj też:
Feminizm w starożytnym Egipcie? "Chyba obaliłam tę tezę"Czytaj też:
Najskuteczniejsza zasadzka w dziejach. Przez to bitwa zmieniła się w rzeź