Pele, a właściwie Edson Arantes do Nascimento zmarł 29 grudnia 2022 roku. Był legendą piłki nożnej, jednym z najwybitniejszych zawodników w historii. Trzykrotnie sięgał po mistrzostwo świata. Miał 82 lata. Ostatnio zmagał się z chorobą nowotworową. Informację o zgonie gwiazdy potwierdziła jego córka Kely Nascimento w mediach społecznościowych.
Początki
Pele, a właściwie Edson Arantes do Nascimento, urodził się 23 października 1940 roku. Pochodził z ubogiej rodziny. Późniejsza legenda futbolu w młodym wieku zarabiała na życie jako pucybut. Jego piłkarski talent dostrzegł były reprezentant Brazylii Waldemar de Brito. Dzięki niemu Pele został piłkarzem Santosu. Młody Pele w Brazylii robił furorę. Zapracował sobie dobrą grą na powołanie do reprezentacji Brazylii. Pierwszy raz koszulkę Canarinhos założył w 1957 roku – miał wtedy zaledwie 17 lat. Debiutem Pele było spotkanie z Argentyną w Rio de Janeiro. Brazylia przegrała wówczas 1:2, ale młoda gwiazda strzelił jedyną bramkę dla swojej drużyny. W następnym roku Pele został powołany na mundial w Szwecji. Był to przełomowy moment w jego karierze. Wtedy o jego talencie dowiedział się cały, piłkarski świat. Pele pokazał się kibicom dzięki niespotykanemu jak na tamte czasy dryblingowi i fantazji z piłką przy nodze. Początkowo 18-letni piłkarz rozpoczął turniej na ławce rezerwowych. Jednak po słabej grze Canarinhos, selekcjoner Vincente Feola zdecydował się zaryzykować i postawić na młodego Brazylijczyka.
Finezja gry i życia
Pele grał finezyjną piłkę, która zachwyciła piłkarski świat. W półfinale z Francuzami (5:2) zdobył aż trzy gole, a w finale Brazylijczycy nie dali szans Szwedom (5:2), wygrywając i zdobywając swój pierwszy w historii tytuł piłkarskich mistrzów świata. 18-letni piłkarz Santosu strzelił dwa gole. Cały turniej zakończył z dorobkiem sześciu bramek. Kolejne dwa turnieje dla Pelego indywidualnie nie były owocne. W 1962 roku w Chile Brazylia obroniła co prawda tytuł, ale gwiazdor Canarinhos ze względu na kontuzję rozegrał tylko dwa spotkania i strzelił tylko jednego gola. W trakcie piłkarskich mistrzostw świata w Anglii w 1966 roku częste faule nie pozwalały Pelemu pokazać pełni umiejętności. Napastnik ponownie zdobył tylko jedną bramkę, a Brazylia pożegnała się z turniejem już po fazie grupowej. Po nieudanym występie w Anglii Pele zapowiedział, że na kolejnym już nie wystąpi. Jednak w 1970 roku pojechał do Meksyku. 30-letni wówczas piłkarz był ważnym punktem pełnej gwiazd reprezentacji Brazylii. Canarinhos przez fazę grupową przeszli bez żadnej porażki. Pokonali tam ówczesnych mistrzów świata Anglików. Sam Pele w trzech meczach zdobył trzy bramki.
Powrót
W fazie pucharowej tego mundialu Pele strzelił bramkę dopiero w finale. Tam Brazylia mierzyła się z Włochami. Brazylijczycy nie dali szans piłkarzom z Półwyspu Apenińskiego, wygrywając 4:1. W 18. minucie spotkanie wynik otworzył nikt inny, tylko Pele. Wygrana w Meksyku dla Brazylii była trzecim końcowym zwycięstwem w mistrzostwach świata. W każdym z tych sukcesów częścią drużyny był Pele. Dzięki temu jest on jedynym piłkarzem, który trzykrotnie zostawał mistrzem świata. Pele zakończył karierę reprezentacyjną po finałach piłkarskich mistrzostw świata w Meksyku. Łącznie w drużynie narodowej zagrał w 92 oficjalnych meczach, w których zdobył 77 bramek. Na tę chwilę jest to nadal najlepszy strzelec w historii ekipy Canarinhos (ex aequo z Neymarem).
Gwiazda Santosu
Pele grał świetnie nie tylko w kadrze. Bardzo dobrze prezentował się też w Santosie, którego barwy reprezentował przez 18 lat. W obecnych czasach trudno znaleźć piłkarza, który w jednym klubie przez tak długi czas. Przygoda z Santosem zaowocowała m.in. zdobyciem sześciu mistrzostw Brazylii i dwóch pucharów za wygranie Copa Libertadores, czyli południowoamerykańskiej Ligi Mistrzów. W 1974 roku Pele zakończył karierę. Jego mecz pożegnalny z Ponte Preta z trybun oglądało ok. 200 tys. kibiców. Łącznie w brazylijskim klubie zagrał 656 meczów, w których strzelił aż 643 goli.
Jeszcze jedna szansa
Co ciekawe już po roku przerwy od futbolu piłkarz postanowił wznowić karierę. Nie była to ponownie liga brazylijska. Pele zdecydował się na występy w amerykańskim New York Cosmos. W Stanach Zjednoczonych zawodnik grał przez dwa lata. W 56 spotkaniach zdobył 31 bramek. Swój ostatni mecz pomiędzy Cosmos a Santosem rozegrał 1 października 1977 roku.
Już po definitywnym zakończeniu kariery Pele był bardzo aktywny na różnych płaszczyznach. Został dyrektorem sportowym swojego Santosu, a w 1995 roku został nawet ministrem sportu w Brazylii. Stanowisko zajmował przez trzy lata. Pele działał także charytatywnie. Został ambasadorem dobrej woli UNESCO. W 1999 roku Międzynarodowy Komitet Olimpijski uznał go za najlepszego sportowca XX wieku.
Czytaj też:
Po prostu "Ajwen". Sylwetka Andrzeja IwanaCzytaj też:
Meksyk 1970. Na boisku było wyjątkowo gorącoCzytaj też:
Więcej niż sport. Początki piłki nożnej