Badacze z Polskiej Akademii Nauk pokazali w jak kreatywny sposób można wykorzystać stare źródła. Odnosząc się do ludowych wyobrażeń stworzyli współczesną, choć w stylu renesansowym, mapę polskiego i niemieckiego Pomorza zdobioną linorytami i bogato ilustrowaną, która wspaniale oddaje klimat tematyki, jaką podejmuje. Mapa ukazuje współcześnie znane miejsca, gdzie, jak kiedyś wierzono, mieszkały nieziemskie stworzenia.
Mapa smoków, skrzatów i olbrzymów
Aby wykonać mapę, trzeba było skompletować interdyscyplinarny zespół. W jego skład wchodzili: etnograf, kartograf, historyk kartografii, artysta grafik, pisarz i informatyk. Mapa została wykonana w skali 1:720 000. Można ją oglądać bezpłatnie w „Journal of Maps”. Dzięki niej można dowiedzieć się, które – być może znane niektórym osobom na co dzień miejsca – jeszcze około sto-dwieście lat temu uchodziły za związane z baśniowymi stworzeniami.
Mityczne opowieści zaczerpnięto z opracować polskich i niemieckich historyków i etnografów badających folklor Pomorza na przełomie XIX i XX wieku. Wierzenia ówczesnych mieszkańców „nałożono” na istniejące do dziś miejsca, np. konkretne głazy, torfowiska, lasy, konkretne drzewa. Na mapie pojawiły się więc miejsce związane ze stworzeniami tj. diabeł, smok, zjawa, olbrzym, błędne ogniki, zmora, wilkołak, duch, skrzat, duch domowy, syrena i dziki gon.
„Interesowały nas głównie lokalne opowieści o zdarzeniach niesamowitych powiązane z konkretnym miejscem. Np. podania wierzeniowe, w których wyobrażano sobie, że na tej konkretnej górze spotykają się czarownice, ten głaz został kiedyś rzucony przez olbrzyma, groblę na jeziorze zbudował diabeł albo na tym bagnie pojawiały się błędne ogniki. Połączenie kontekstu przyrodniczego i wierzeniowego pozwoliło odtworzyć sposób wartościowania krajobrazu wśród mieszkańców badanych regionów”. – mówił doktor Robert Piotrowski, współautor mapy (cyt. za: www.naukawpolsce.pl)
Mapa dostarcza nie tylko wielu cennych, interesujących informacji, ale sama w sobie jest też prawdziwym dziełem sztuki. Znajdują się na niej liczne elementy graficzne inspirowane zdobieniami ukazywanymi na dawnych mapach i w starych książkach.
Czytaj też:
Osada sprzed 7 tys. lat znaleziona podczas budowy obwodnicyCzytaj też:
Setki figurek świętych zostało znalezionych w BerlinieCzytaj też:
Tajemnice neolitycznych rondeli. Jak żyli mieszkańcy Polski 7 tys. lat temu?