Oblężenie Orleanu zakończyło się utrzymaniem miasta przez Francuzów. Wojska angielskie zostały wyparte z dużej części Francji. Sukces nie byłby możliwy, gdyby nie nieustępliwość i charyzma przyszłej świętej, Joanny d’Arc.
Wojna stuletnia
Od lat 30. XIV wieku królowie angielscy rościli sobie prawa do tronu Francji. Szala zwycięstwa przechylała się raz na jedną, bądź drugą stronę, a kiedy wydawało się, że konflikt chyli się ku końcowi, wybuchał z nową siłą. Obie strony zawierały sojusze z krajami ościennymi i szukały poparcia papieża.
W latach 20. XV wieku przewagę zdobywała Anglia. Królem Francji był wówczas (do 1422) Karol VI Szalony z dynastii Walezjuszy, a o koronę francuską ubiegał się Henryk V Lancaster sprzymierzony z księciem Burgundii Filipem III Dobrym. W rękach angielskiego władcy znajdowała się niemal cała północna Francja.
Kiedy w 1422 roku zmarli Henryk V oraz Karol VI, na mocy traktatu w Troyes część francuskich możnych okrzyknęła królem Francji angielskiego księcia Henryka VI (który miał wówczas rok), jednak większość Francuzów na swojego monarchę wybrała delfina Francji, Karola VII.
Pomimo, że Karol został wybrany, nie mógł zostać koronowany, gdyż Reims – zwyczajowe miejsce koronacji francuskich królów – znajdowało się w rękach Anglików. Karol VII pozostawał więc władcą Francji nieformalnie, a rada regencyjna sprawująca władzę w imieniu angielskiego króla Henryk VI mogła łatwo podważyć jego roszczenia, dążąc do koronacji małoletniego Henryka na króla Francji.
Młoda Joanna d'Arc na początku 1428 roku usłyszała wezwanie Boga, aby stanąć na czele Francuzów przeciwko angielskiemu uciskowi. W maju 1428 roku Joanna pojechała do Vaucouleurs, gdzie znajdował się garnizon lojalny wobec francuskiego delfina, Karola VII. Chciała rozmawiać z Karolem, lecz nie potraktowano jej poważnie i nie pozwolono na spotkanie. Joanna się jednak nie poddawała. Po raz drugi ruszyła do Vaucouleurs na początku 1429 roku. Kobieta musiała zrobić na wszystkich wielkie wrażenie, wkrótce bowiem dopuszczono ją przed oblicze Karola. Joanna d’Arc przekazała, że chce walczyć z Anglikami, a także, że poprowadzi Karola na koronację w Reims. Wielu zadziwiło się jej słowami. Przeprowadzono nawet przesłuchanie Joanny, w którym udział brały władze kościelne mające stwierdzić, czy kobieta nie jest opętana przez złe siły i czy faktycznie posłał ją Bóg.
Oblężenie Orleanu
Orlean był jednym z miast, które pozostało po stronie francuskiego delfina, Karola VII. 12 października 1428 roku siły angielskie, zdobywszy wcześniej inne miasta w dolinie Loary, podeszły pod mury Orleanu licząc na szybkie zwycięstwo. Bramy miasta pozostały jednak zamknięte.
Anglicy przystąpili do oblężenia. Nie mieli wystarczająco dużych sił, aby szczelnie otoczyć Orlean, postanowili więc wznieść sieć umocnień i wież, które obsadzano niedużymi załogami. Oblężenie jednak nie było szczelne. Do miasta wciąż przedostawały się konwoje dostarczające broń i jedzenie. 12 lutego 1429 roku, w czasie podróży jednego z takich konwojów, doszło do poważnych starć między Francuzami i Anglikami (walki te zapisały się w literaturze jako „bitwa śledziowa”, gdyż przewożono wówczas ryby). Jednocześnie, choć mieszkańcy Orleanu mogli częściowo liczyć na pomoc z zewnątrz, ich sytuacja stawała się coraz trudniejsza. Anglicy nie ustępowali, choć zdobywanie miasta szło im bardzo powoli, a ich działa nie czyniły fortyfikacjom miejskim wielkich szkód.
Wojska królewskie wyruszyły do Orleanu 27 kwietnia 1429 roku. Na ich czele jechała Joanna d’Arc. Wieść o dziewicy w zbroi rozeszła się już po regionie. Wiele osób upatrywało w niej wyczekiwaną oswobodzicielkę, o której historie opowiadano sobie w chatach od lat.
28 kwietnia Joanna wjechała do Orleanu i spotkała się z dowódcą obrony miasta, Jeanem de Dunois. Wcześniej jeszcze wysłała do angielskich dowódców listy, w których nawoływała do odstąpienia od miasta, podkreślając, że w przeciwnym razie będzie prowadzić z nimi wojnę aż „do zwycięskiego końca”. W kolejnych dniach Joanna naradzała się z dowódcami i żołnierzami, oglądała francuskie umocnienia oraz angielskiego forty, z których wyprowadzano ataki. Jej obecność podnosiła morale obrońców miasta i dodawała im odwagi. 4 maja Joanna brała udział w jednym z wypadów poza mury, w trakcie którego Francuzi zdobyli angielski fort St. Loup. Po tym sukcesie zachęcała francuskie dowództwo do przeprowadzenia frontalnego ataku na pozycje Anglików.
7 maja rozpoczął się szturm na klasztor w Tourelles, który Anglicy zajęli na początku oblężenia Orleanu. Na czele wojsk szła Joanna d’Arc. Francuscy żołnierze po zażartych walkach zajęli klasztor, wypychając całkowicie Anglików z terenu miasta. 8 maja pozostałe jeszcze wokół Orleanu siły angielskie odeszły się z pozycji obronnych formując szyk bojowy. Z racji, iż była to niedziela, Joanna d’Arc nie chciała atakować jako pierwsza i nakazała czekać na to, co zrobią przeciwnicy. Po godzinie Anglicy zaczęli się jednak wycofywać, podążając na północ. Orlean był uratowany.
Koronacja
W kolejnych dniach Francuzi przejęli inne miasta i forty nad Loarą. Od czasu swojego pierwszego wielkiego zwycięstwa Joannę zaczęto nazywać Dziewicą Orleańską.
9 maja Joanna d’Arc wróciła do Tours, gdzie rezydował delfin Karol. Joanna namawiała go, aby czym prędzej udał się na koronację do Reims. Po raz kolejny zawierzono jej zdecydowaniu, choć pomysł wydawał się szalony, gdyż na drodze do Reims znajdowały się tysiące Anglików.
Joanna d’Arc po raz kolejny poprowadziła Francuzów do zwycięstwa. W bitwie pod Patay (18 czerwca 1429) wojska angielskie zostały rozgromione. Joanna została okrzyknięta niepokonaną, lecz Karol wciąż wahał się w kwestii podróży do Reims. Chciał, aby w pierwszej kolejności podbić wszystkie miasta nad Loarą. Joanna próbowała go przekonać, słusznie zauważając, że w chwili, kiedy Francuzi odzyskali inicjatywę i sieją strach w angielskich szeregach, należy wykorzystać okazję i ponownie uderzyć.
29 czerwca 1429 roku Joanna d’Arc u boku Karola ruszyła w końcu do Reims. Miasto otworzyło bramy na powitanie delfina. Koronacja odbyła się następnego dnia. Karol został koronowany jako Karol VII. Podczas uroczystości Joanna stała ze swoim sztandarem blisko ołtarza. Nie był to jednak koniec walk o wyzwolenie Francji spod angielskiej zależności.
Czytaj też:
Pogrom Francuzów pod Crecy. Początki wojny stuletniejCzytaj też:
"Klątwa templariuszy". Jak Filip IV Piękny pogrążył zakon rycerskiCzytaj też:
Skandal z wieży Nesle. Przemilczana przyczyna wojny stuletniej?