Św. Jan Apostoł w Ewangeliach synoptycznych jest opisany jako syn Zebedeusza i brat Jakuba. Mieli oni być rybakami nad Jeziorem Galilejskim. Rodzina nie należała do najbiedniejszych, co można wnioskować z tego, iż wedle Ewangelii św. Marka rodzinę stać było na zatrudnienie najemników do pomocy. Biblia przedstawia powołanie pierwszych Apostołów, dwóch par braci: Piotra i Andrzeja oraz Jakuba i Jana, którzy na wezwanie Jezusa zostawili wszystko i poszli za Nim:
„Przechodząc obok Jeziora Galilejskiego, ujrzał Szymona i brata Szymonowego, Andrzeja, jak zarzucali sieć w jezioro; byli bowiem rybakami. Jezus rzekł do nich: »Pójdźcie za Mną, a sprawię, że się staniecie rybakami ludzi«. I natychmiast zostawili sieci i poszli za Nim. Idąc dalej, ujrzał Jakuba, syna Zebedeusza, i brata jego Jana, którzy też byli w łodzi i naprawiali sieci. Zaraz ich powołał, a oni zostawili ojca swego, Zebedeusza, razem z najemnikami w łodzi i poszli za Nim”. – głosi Pismo święte.
Ponadto możemy przeczytać, iż:
„Gdy [Jezus] przechodził obok Jeziora Galilejskiego, ujrzał dwóch braci: Szymona, zwanego Piotrem, i brata jego, Andrzeja, jak zarzucali sieć w jezioro; byli bowiem rybakami. I rzekł do nich: »Pójdźcie za Mną, a uczynię was rybakami ludzi«. Oni natychmiast zostawili sieci i poszli za Nim. A gdy poszedł stamtąd dalej, ujrzał innych dwóch braci: Jakuba, syna Zebedeusza, i brata jego, Jana, jak z ojcem swym Zebedeuszem naprawiali w łodzi swe sieci. Ich też powołał. A oni natychmiast zostawili łódź i ojca i poszli za Nim”.
Zupełnie inną historię o powołaniu tychże czterech Apostołów przytacza Ewangelia św. Łukasza, podając, że Jakub i Jan mieli być wspólnikami Piotra i Andrzeja, oraz świadkami cudownego połowu ryb. Łukasz dość swobodnie łączy wątek powołania Apostołów z faktem nauczania tłumów przez Jezusa z łodzi Piotra oraz epizodem cudownego połowu.
Jan był uczniem Jana Chrzciciela. Za Jezusem, jako swoim Mistrzem, podążał wraz z Andrzejem. Jan był nazywany przez Jezusa swoim ukochanym uczniem. Był obecny podczas Przemienienia na Górze Tabor, przy wskrzeszeniu córki Jaira i podczas aresztowania Jezusa w Ogrodzie Oliwnym. Umierający na krzyżu Chrystus powierzył Janowi w opiekę swą Matkę, a Maryi Jana jako przybranego syna. Gdy Chrystus zmartwychwstał, św. Jan przybył razem ze św. Piotrem do grobu, gdzie na własne oczy ujrzał cud i uwierzył, że Jezus prawdziwie powstał z martwych. Wspólnie z Piotrem, św. Jan był obecny przy uzdrowieniu paralityka w Złotej Bramie.
Po wniebowstąpieniu
Po wniebowstąpieniu Chrystusa przez wiele lat św. Jan przebywał w Jerozolimie, później prawdopodobnie przeniósł się do Samarii, a następnie do Efezu. Tam miał zajmować się Maryją aż do czasu jej śmierci. W Efezie również napisał Ewangelię oraz trzy listy apostolskie. Przez cesarza Domicjana został zesłany na wyspę Patmos. Tam też napisał swoją Apokalipsę. Za panowania Nerwy powrócił do Efezu, gdzie jako jeden z apostołów zmarł około roku 100 z przyczyn naturalnych.
Świętemu Janowi poświęcona jest katedra papieży, czyli bazylika Zbawiciela na Lateranie, tzw. matka wszystkich kościołów. Jest on patronem Albanii i Azji Mniejszeja, także aptekarzy, dziewic, zawodów związanych z pisaniem i przepisywaniem – introligatorów, kreślarzy, kopistów, litografów, pisarzy, papierników, a także owczarzy skrybów, płatnerzy, ślusarzy, teologów, wdów, uprawiających winorośl.
Dniem poświęconym Świętemu jest 27 grudnia. Najczęstszymi scenami z jego udziałem są ilustracje tekstów Pisma Świętego – jest on jedną z centralnych postaci Ostatniej Wieczerzy, stoi pod krzyżem obok Maryi, jest obecny w czasie Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny. Znane są jego wizje apokaliptyczne. Czasem ukazywany jest w scenie męczeństwa, gdy zanurzany jest w kotle z wrzącą oliwą. Atrybutami św. Jana są diakon Prochor, któremu dyktuje tekst, kielich z Hostią, gołębica, kielich z wężem, księga, kocioł z oliwą, orzeł w locie, na księdze albo u jego stóp, zwój, siedem plag apokaliptycznych.
Czytaj też:
Rzeź niewiniątek. Czy naprawdę miała miejsce?Czytaj też:
Średniowieczne sposoby na świąteczną rutynęCzytaj też:
Viktor Frankl. W poszukiwaniu sensu