Nie da się precyzyjnie wskazać, w którym miejscu w dziejach epoka starożytna ma swój początek. Przyjmuje się, że starożytność rozpoczęła się wraz z początkiem wytworzenia i używania przez człowieka pisma, co nastąpiło pod koniec IV tysiąclecia p.n.e. w Sumerze, kiedy Sumerowie wynaleźli pismo klinowe. Najczęściej podawaną datą, która ma kończyć epokę starożytną jest rok 476, kiedy upadło Cesarstwo Zachodniorzymskie. Inną podawaną cezurą jest np. rok 395, kiedy Cesarstwo Rzymskie zostało podzielone przez cesarza Teodozjusza Wielkiego na Cesarstwo Wschodnie i Zachodnie.
QUIZ:
QUIZ:
Trudny test z wiedzy o starożytności. Spróbuj odpowiedzieć na wszystkie pytania!
Więcej:
Pismo linearne
Pismo linearne A oraz pismo linearne B to pisma używane w starożytności na Krecie i w większej części basenu Morza Śródziemnego. Młodsze z nich, pismo linearne B zostało odszyfrowane w 1953 roku. Nad starszym wciąż zastanawia się wielu językoznawców i archeologów z całego świata. Czy uda się je wreszcie odczytać?
Termin „linearny” odnosi się do sposobu, jakim pismo było zapisywane. Czyniono to poprzez wycinanie linii na glinianych tabliczkach (w przeciwieństwie do pisma klinowego, które zapisywano przy pomocy rysika). W drugim tysiącleciu przed naszą erą istniały cztery główne pisma: linearne A, linearne B, sylabariusz cypryjsko-minojski i oraz hieroglificzne pismo kreteńskie.
Pismo linearne A używane było przez mieszkańców Krety w epoce starożytności, od XVIII wieku p.n.e. Wywodzi się ono najprawdopodobniej z kreteńskiego pisma hieroglificznego. Pismo linearne A używane było w wykształconej na Krecie kulturze minojskiej, jednej z najstarszych kultur epoki brązu, której apogeum potęgi przypadło na około 2000-1500 lat p.n.e. Kultura minojska oddziaływała na cały obszar Morza Śródziemnego, Grecję kontynentalną oraz Bliski Wschód. Wraz z ekspansją Kreteńczyków pismo linearne A poznawane było na innych terytoriach, a jednocześnie, wraz ze swoim rozprzestrzenianiem się, ulegało uproszczeniu aż wyewoluowało do pisma linearnego B.
Pismo linearne B ma wiele wspólnych symboli z pismem linearnym A. Za jego pomocą można zapisywać także podobne wartości sylabiczne, ale ani te, ani żadne inne proponowane metody odczytu nie prowadzą do poznania samego języka Minojczyków. Zmiana pisma linearnego A w pismo linearne B nastąpiła ostatecznie po upadku cywilizacji minojskiej i zdobyciu minojskich miast przez przedstawicieli kultury mykeńskiej.
Pismo linearne A wciąż nie zostało odczytane. Choć wiadomo, jak „brzmią” poszczególne znaki/symbole (to znaczy, który symbol odpowiada za jaki dźwięk), to wciąż nieznany jest język jakim Kreteńczycy (Minojczycy) się posługiwali. Próby odszyfrowania pisma linearnego A trwają od dziesięcioleci – jak dotąd bez rezultatu.
Pewne postępy w odczytaniu tego pisma poczyniła w ostatnim czasie doktor Ester Salgarella z Uniwersytetu Cambridge. Poddała ona drobiazgowej analizie wszystkie znane znaki pisma linearnego A próbując określić, który z nich jest sylabą, który ideogramem, a który na przykład znakiem interpunkcyjnym.
Czytaj też:
Pismo linearne A i pismo linearne B. Tajemnicze pismo sprzed tysięcy lat
Więcej QUIZÓW:
Czytaj też:
QUIZ: Mitologia grecka. Co pamiętasz z greckich mitów?Czytaj też:
QUIZ: Starożytny Rzym. Kilka ciekawostek. Znasz wszystkie?Czytaj też:
QUIZ: Słynne bitwy i słynni dowódcy. O tych wodzach trzeba pamiętać!