Podobnie jak w przypadku bardziej znanej Alaski, którą niektórzy nazywali początkowo „rosyjską krainą wróżek”, tak samo nie wszystkim Amerykanom podobała się perspektywa zakupu Luizjany od Francuzów. Na co komu nieznana i niebezpieczna kraina w środku kontynentu?
Zakup Luizjany wywołał w niektórych środowiskach konsternację. Trudno było sobie wyobrazić, aby wciąż młode przecież państwo amerykańskie potrafiło administrować tak ogromnym obszarem. Jednak ówczesne władze USA nie zważały na głosy zwątpienia. W 1803 roku doszło do jednej z największych, pod względem terytorialnym, transakcji w dziejach.
Skrótowo rzec ujmując w 1803 roku prezydent USA Thomas Jefferson nabył Luizjanę od Francuzów po zaledwie 3 centy za akr. W ten sposób trzeci z prezydentów Stanów Zjednoczonych podwoił obszar swego państwa. Teoretycznie każdy powinien gratulować mu tak udanego biznesu, lecz mimo to nie wszyscy byli zadowoleni z zakupu. Nawet sam Jefferson nie był początkowo zbytnio przekonany, czy podjął dobrą decyzję. Komu nie podobał się pomysł zakupu „pustkowia” w środku kontynentu i dlaczego w ogóle Francuzi zdecydowali się na sprzedaż tej ziemi Amerykanom?
Ziemia za bezcen
Francja kontrolowała terytorium Luizjany w latach 1682-1762, kiedy to obszar ten dostał się we władanie Hiszpanii. W 1800 roku Napoleon Bonaparte, jeszcze jako pierwszy konsul Republiki Francuskiej, odzyskał Luizjanę w zamian za oddanie Hiszpanom terytoriów w Toskanii. Krótko jednak Francuzi cieszyli się na powrót tym nabytkiem. Francja już w 1802 roku wyraziła zainteresowanie sprzedażą Luizjany. Napoleon Bonaparte miał wtedy na głowie inne sprawy, niż kwestie leżącego za oceanem rozległego obszaru. Poza tym potrzebował pieniędzy na kolejne kampanie wojenne przeciwko koalicjom antyfrancuskim.
Pomysł zakupu Luizjany był forsowany szczególnie przez partię Demokratyczno-Republikańską, z której wywodził się Jefferson, zaś głównymi oponentami wobec tej idei byli członkowie Partii Federalistycznej, mający zupełnie inną wizję rozwoju państwa. Federaliści byli m.in. zdania, że nie należy koncentrować się na ciągłym powiększaniu państwa, kiedy nie ma pewności, że jest się w stanie utrzymać na całym terytorium porządek. Alexander Hamilton pisał, że sama wielkość obszaru była „niezwykle problematyczna” oraz że niemożliwe będzie zarządzanie nią i zintegrowanie jej z krajem. Hamilton obawiał się, że tak radykalna ekspansja na zachód może „przyspieszyć rozczłonkowanie dużej części naszego kraju, a nawet rozwiązanie rządu”. Ten fakt zaprzątał przez jakiś czas głowę samego Jeffersona, lecz ostatecznie prezydent zrozumiał, że zakup Luizjany przynieść może jednak więcej korzyści, niż strat.
Ostatecznie, po licznych dyskusjach w Stanach Zjednoczonych, amerykański rząd dał zgodę na kupno Luizjany. Obszar liczący ponad 2,1 miliona kilometrów kwadratowych został zakupiony za kwotę 15 milionów dolarów, co dziś odpowiada kwocie około 370 milionów. W tej liczbie zawierało się anulowanie francuskiego długu, który wynosił 18 milionów franków (3,75 miliona dolarów).
Pomimo, że nie była to zbyt wysoka kwota za uzyskanie tak ogromnego terytorium, to Amerykanom i tak trudno było ją zebrać. „Mamy dać pieniądze, których mamy za mało, na ziemię, której mamy już za dużo” – narzekali oponenci prezydenta. Aby zapłacić Francuzom, rząd USA wystarał się o pożyczkę od brytyjskiego banku Barings Bank, którą uzyskał nawet mimo tego, że Wielka Brytania znajdowała się w stanie wojny z Francją.
Po zakupie Luizjany tysiące osób ruszyło na zachód szukając ziemi i nowego miejsca do życia. Ta ekspansja rodziła konflikty z mieszkającymi tam od wieków Indianami, ale też z hiszpańskimi osadnikami. Jak pokazały jednak przyszłe wydarzenia, zakup Luizjany był krokiem koniecznym, aby Stany Zjednoczone mogły zyskać rangę mocarstwa.
Czytaj też:
USA zajmą Grenlandię? Dania już kiedyś sprzedała Amerykanom swoje terytoriumCzytaj też:
"Rosyjska kraina wróżek" w cenie dwa centy za akr. Jak USA kupiły AlaskęCzytaj też:
20 mało znanych faktów. Zagadki amerykańskich prezydentówCzytaj też:
QUIZ: Wybory w USA. To będzie trudny test! Sprawdź, co wiesz