Niedoceniana Stryjeńska. Uwielbiała polski folklor i życie wsi

Niedoceniana Stryjeńska. Uwielbiała polski folklor i życie wsi

Dodano: 
Zofia Stryjeńska
Zofia Stryjeńska Źródło: NAC
Mniej znana i dużo mniej rozpoznawalna, niż Tamara Łempicka, nawet pomimo tego, że w dwudziestoleciu międzywojennym należała do najbardziej cenionych polskich artystek. Życie przyniosło Zofii Stryjeńskiej wiele goryczy. Należycie doceniona została dopiero po śmierci.

Jej dzieła malarskie są niezwykle charakterystyczne. Cechują je żywe kolory oraz tematyka. Zofia Stryjeńska najchętniej nawiązywała do polskich tradycji, obrzędów, słowiańskich korzeni oraz motywów historycznych. Była jednak nie tylko zdolną malarką, ale w ogóle wszechstronną artystką, która odnajdywała się w różnych technikach artystycznych oraz projektach.

W ostatnich latach Stryjeńska jest szczęśliwie coraz szerzej rozpoznawalna.

Stryjeńska. Życie prywatne i inspiracje

Zofia Stryjeńska, Piast (Aniołowie u Piasta)

Zofia Stryjeńska, z domu Lubańska, urodziła się 14 maja 1891 roku w Krakowie. Od 1909 roku uczyła się w Szkole Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej w Krakowie, a dwa lata później, 1 października 1911 roku, podając się za mężczyznę, Tadeusza Grzymałę Lubańskiego, rozpoczęła studia malarskie w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium (w tamtym czasie nie mogły tam studiować kobiety). Po roku została jednak rozpoznana, co równało się z powrotem do Krakowa. Sztuki Stryjeńska jednak nie porzuciła. Malowała, tworzyła rzeźby, plakaty. Przyjaźniła się z wieloma artystami, np. z Magdaleną Samozwaniec i jej siostrą, Marią Pawlikowską-Jasnorzewską.

Fragment sali z ekspozycją polską. Widoczne drzeworyty ludowe i obrazy Zofi Stryjeńskiej. Międzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej w Monza

W 1916 roku wyszła za mąż za architekta Karola Stryjeńskiego. Para dużo czasu spędzała w Zakopanem, gdzie Stryjeńska poznała tak znanych twórców jak Stefan Żeromski, Stanisław Ignacy Witkiewicz czy Władysław Reymont. W 1921 roku zamieszkała pod Tatrami (jej mąż był dyrektorem Państwowej Szkoły Przemysłu Drzewnego). Niestety, małżeństwo zakończyło się sześć lat później w wyniku coraz ostrzejszych sporów między małżonkami. Stryjeńska wyjechała wówczas do Warszawy, gdzie w 1929 roku poślubiła aktora Artura Sochę. Ten związek także nie był udany. Malarka związana była później krótko z Achillesem Brezą, a w końcu, także nie na długo, ze znanym podróżnikiem Arkadym Fiedlerem.

Zofia Stryjeńska, Pokłon pasterz, 1926

Stryjeńska wypracowała niezwykły malarski styl. Tematyką jej dzieł były motywy słowiańskie, historyczne i ludowe. Nawiązywała do tradycyjnych obrzędów i świąt. Poza obrazami tworzyła też inne dzieła plastyczne i dużo projektowała. Była m.in. autorką dekoracji wnętrz polskich statków pasażerskich: MS Batory i MS Piłsudski.

Polichromie Zofii Stryjeńskiej z roku 1928 na Rynku Starego Miasta w Warszawie

W 1945 roku, kiedy Polskę zajęli Sowieci, Stryjeńska przedostała się do Szwajcarii, gdzie znajdowała się jej córka oraz synowie. Chciała wyjechać do USA, lecz nie miała na to środków finansowych. Żyła bardzo skromnie, nie mogąc odnaleźć się w obcym kraju. Do końca życia bardzo tęskniła za ojczyzną. Zofia Stryjeńska zmarła 28 lutego 1976 roku w Genewie.

Czytaj też:
Człowiek, bez którego nie przetrwałby polski folklor
Czytaj też:
Beksiński. Tajemnicza śmierć artysty
Czytaj też:
Jedyna miłość Marilyn Monroe? Do końca życia wysyłał na jej grób kwiaty

Opracowała: Anna Szczepańska
Źródło: DoRzeczy.pl