Kult świętego Walentego ma już kilkanaście wieków, jednak to, co wiemy o tym rzymskim świętym rodzi wiele pytań. Czy znany nam dziś żywot ma umocowanie w faktach historycznych, czy wszystko jest wytworem legend? Zapewne, jak ma to miejsce w wielu podobnych przypadkach, powszechnie znana biografia świętego to mieszanka faktów i ludowych podań.
Życie i kult świętego Walentego
Walenty, znany jako Walenty z Terni lub Walenty z Rzymu pochodził z Italii. Podaje się bardzo rozbieżne daty jako narodzin: pomiędzy 175 a 226 rokiem. Informacje o Walentym pojawiają się pierwszy raz w rzymskim źródle (będącym spisem męczenników) pod nazwą „Martyrologium Hieronymianum”, które powstało na przełomie V i VI wieku. Pewne informacje pozyskujemy o świętym także z późniejszych tekstów.
Na ogół świętego Walentego utożsamia się kapłanem rzymskim i biskupem Terni, który zginął za czasów panowania cesarza Klaudiusza II Gockiego. Walenty, choć był z wykształcenia lekarzem, wybrał drogę kapłańską. Walenty wspierał prześladowanych chrześcijan i towarzyszył idącym na śmierć wyznawcom Chrystusa. Ponadto, kiedy cesarz wydał nakaz służby wojskowej wszystkim mężczyznom w wieku od 18 do 37 lat, a tym samym zakazał im wchodzenia w związki małżeńskie, Walenty miał potajemnie udzielać ślubów zakochanym legionistom. Z tego powodu został uwięziony.
Nie wiemy dokładnie, co było bezpośrednią przyczyną skazania Walentego na śmierć. Legenda mówi, że Walenty będąc w więzieniu zakochał się w niewidomej córce strażnika (nadmieńmy, że chrześcijańskich kapłanów nie obowiązywał wtedy celibat), która pod wpływem miłości Walentego odzyskała wzrok, lecz on, został niedługo potem stracony. Inna opowieść przekazuje, że Walenty miał być namawiany do porzucenia wiary w Boga i oddania czci pogańskim bożkom. Kiedy odmówił, zabito go z rozkazu cesarza. Egzekucja Walentego miała miejsce 14 lutego 269 roku.
Święty Walenty był czczony wkrótce po swojej śmierci. Jego grób odwiedzali liczni wierni. W miejscu, gdzie Walenty został pochowany, papież Juliusz I (pontyfikat w latach 337-352) wybudował bazylikę.
Święty Walenty jest uważany za patrona ludzi zakochanych, cierpiących na choroby umysłowe, nerwowe i epilepsję oraz za obrońcę przed chorobą. Święty Walenty jest też patronem Przemyśla i archidiecezji przemyskiej. „W Polsce znajduje się 21 kościołów pod jego wezwaniem. W ikonografii przedstawiany jest w stroju biskupa, z księgą, a także w obecności opętanego, chorego na histerię lub epilepsję w nawiązaniu do uzdrowienia przez świętego syna mówcy rzymskiego Kratona”. – czytamy na stronie internetowej „Sakralne Dziedzictwo Małopolski”.
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim, decyzją papieża Gelazjusza I (pontyfikat w latach 492- 496) jest obchodzone 14 lutego. Najbardziej znanym miejscem kultu świętego Walentego jest bazylika jego imienia w Terni, gdzie na srebrnym relikwiarzu ze szczątkami patrona umieszczono inskrypcję „Święty Walenty patron miłości”.
Czytaj też:
Najsłynniejsze historyczne pary. Miłość czy "rozsądek"?Czytaj też:
Gdzie jest Arka Przymierza?Czytaj też:
Premiera! „Świat Apostołów” prof. Wojciecha Roszkowskiego