• Arkadiusz KarbowiakAutor:Arkadiusz Karbowiak

Tallińska reduta

Dodano: 
Wojska estońskie w czasie I wojny światowej
Wojska estońskie w czasie I wojny światowej Źródło: Wikimedia Commons
Estonia była jedynym z państw bałtyckich, które wybiło się na niepodległość w znacznej mierze dzięki własnym siłom

Oczywiście nie oznacza to, że droga Tallina do uzyskania niepodległości była łatwa i prosta. Głównym zagrożeniem dla realizacji estońskich dążeń niepodległościowych była Rosja bolszewicka. Powstały 15 listopada 1918 r. w Piotrogrodzie Tymczasowy Estoński Komitet Rewolucyjny wystąpił z prośbą do Rady Komisarzy Ludowych o udzielenie pomocy estońskiej rewolucji. Tydzień później bolszewicka 7. Armia Frontu Północnego rozpoczęła ofensywę w kierunku Narwy. Stacjonujące tam wojska niemieckie wspierane przez oddziały armii estońskiej początkowo natarcie odparły. Dopiero drugi atak przeprowadzony 28 listopada przez 6. Dywizję Strzelecką okazał się skuteczny.

Dzień później bolszewicy powołali do życia Estońską Komunę Ludu Pracującego, stanowiącą de facto organ rządowy, na której czele stanął Estończyk Jaan Anvelt. 7 grudnia 1918 r. Rosja bolszewicka uznała niepodległość komunistycznej Estonii. Równocześnie dzięki sukcesom militarnym Armii Czerwonej poszerzał się obszar bolszewickiego panowania. Postęp ofensywy wyhamowany został dopiero w odległości ok. 35–40 km od Tallina.

Na zajętych terytoriach władze komunistyczne za jeden z priorytetów uznały zniszczenie Kościołów ewangelickiego i prawosławnego. Pod karą śmierci zabroniono odprawiania nabożeństw. Rozpoczęło się prześladowanie duchowieństwa, postrzeganego jako element kontrrewolucyjny. W podobny sposób oceniano przedstawicieli arystokracji wywodzących się w Estonii z szeregów mniejszości niemieckiej. Ich majątki ziemskie, podobnie jak fabryki, zostały upaństwowione, a wielu z nich wysiedlono na Syberię. Tych, którzy zostali, poddano terrorowi. W miastach wprowadzały go w życie trybunały rewolucyjne oraz struktury estońskiej Czeka. W Tartu, drugim największym mieście Estonii, czekiści zaczęli działać 1 stycznia 1919 r. Na ich czele stał Aleksander Kull, mający doświadczenie w pracy w piotrogrodzkich organach bezpieczeństwa. Impulsem do rozpoczęcia represji w tym mieście stały się akcje estońskiego oddziału partyzanckiego por. Juliusa Kuperjanova, który 4 stycznia 1919 r. kazał powiesić komunistę Johannesa Pärna za działalność przeciwko estońskiemu rządowi narodowemu.

Artykuł został opublikowany w najnowszym wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.