Spis treści
Wydanie: 10/2025 (152)-
Wileński gambit Piłsudskiego
– Naczelnik Państwa cały czas miał nadzieję na stworzenie federacji na ziemiach byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wilno w polskich rękach miało być kartą przetargową – mówi historyk, Wiesław Łach.
Piotr Włoczyk
6 -
Litewski rozwód z Polską
Młode państwo litewskie robiło wszystko, aby pogrzebać pamięć o Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W celu odzyskania świętego dla nich Wilna Litwini gotowi byli sprzymierzyć się z każdym, kto szkodził Polsce, najchętniej z Niemcami lub...
Jakub Ostromęcki
12 -
Gród Giedymina
Wilno należy także do polskiej historii i jej dziedzictwa kulturowego, mówi o wspólnej przeszłości Litwinów i Polaków. O polskości Wilna świadczą nie tylko zabytki. 15 proc. jego ludności wciąż stanowią Polacy.
Tomasz Stańczyk
16 -
Wileńskie rozmaitości
Ukochane miasto Marszałka słynęło w całej Polsce ze swojego kolorytu.
Sławomir Koper
20 -
Miasto miłosierdzia
Cudowne wizerunki Jezusa i Matki Bożej przyciągają do Wilna tysiące wiernych. Dzieje powstania obu świętych dla Polaków obrazów pełne są zaskakujących wątków.
Anna Szczepańska
24 -
Piastowski demon
Jego dziad, Henryk I Brodaty, był jednym z najwybitniejszych piastowskich władców swoich czasów, ojciec, Henryk II Pobożny, oddał życie za obronę polskiej ziemi. On natomiast okazał się jednym z największych łotrów i szubrawców dynastii...
Leszek Lubicki
28 -
Polscy Żydzi przeciw bolszewii
Wśród zmobilizowanych do Wojska Polskiego podczas wojny z bolszewicką Rosją byli także Żydzi. Bronili Rzeczypospolitej również jako ochotnicy
Marek Gałęzowski
32 -
"Nepman" na ratunek ZSRS
Niedługo po rewolucji bolszewicy postanowili tymczasowo przeprosić się z kapitalizmem, by ratować rozpadające się państwo. Pół wieku później Chińczycy przestawili swoją gospodarkę na nowe tory, wzorując się właśnie na NEP.
Mikołaj Iwanow
36 -
Średniowieczni żacy z nożami
– Zakaz noszenia w mieście broni był standardem; studenci obchodzili go na różne, mniej lub bardziej kreatywne sposoby. Anegdota o „nożach do ostrzenia piór” jest piękna i… bardzo studencka – mówi historyk, Karol Ossowski.
Łukasz Czarnecki
40 -
Wojenne traumy na wystawach
Powojenne ekspozycje na temat niemieckich zbrodni to ciekawy fenomen socjologiczny. Różne narody jedne aspekty okupacji starały się wyeksponować, a inne przypudrować lub wręcz ukryć
Piotr Semka
44 -
Ten od "Mazurka Chopina"
Spośród uczestników konkursów chopinowskich historia szczególne piętno odcisnęła na Zbigniewie Grzybowskim. Nawet podczas uwięzienia w sowieckim obozie nasz wybitny muzyk nie zapomniał o patriotycznych nutach.
Tomasz Zbigniew Zapert
48 -
Polacy w Naddniestrzu
Adam Hlebowicz || Na najdalej wysuniętych na południe kresach dawnej Rzeczypospolitej wciąż trwa polska społeczność.
52 -
W kleszczach walk AK i UPA
Pod koniec wojny na Hrubieszowszczyźnie niemal każdy walczył z każdym. Polskie podziemie w bardzo brutalny sposób pacyfikowało ukraińskie wsie, starając się zastraszyć ukraińskich nacjonalistów. Celem było niedopuszczenie do...
Arkadiusz Karbowiak
56 -
Brunatne diabły w kitlach
Z Krzysztofem Drozdowskim, historykiem, autorem książki „Medyczne zbrodnie nazistów” rozmawia Piotr Włoczyk.
Piotr Włoczyk
60 -
Tak się śpieszyła
Po śmierci męża poetka stwierdziła: „Szukałam umarłego, a znalazłam Boga”. Ksiądz Twardowski nie nawracał jej. Zrozpaczona po śmierci męża sama odnalazła Boga.
Krzysztof Masłoń
64 -
Hańba polska
Historia polsko-polskiej nienawiści, prześladowania i zemsty za prześladowania, wzajemnego kopania pod sobą dołów, donoszenia do Francuzów i Anglików została gruntownie i ochoczo przez nas zapomniana
Rafał A. Ziemkiewicz
70 -
W kurorcie Wannsee
Czterech zbrodniarzy z Wannsee cieszyło się absolutną bezkarnością. Trudno o lepszą ilustrację tego, jak wyglądało rozliczenie się RFN ze zbrodni III Rzeszy.
Piotr Semka
71 -
Na ostatnim posterunku. Legenderani wojownicy
Straceńcze boje, po angielsku nazywane „last stand”, są nie tylko polską specjalnością. Często mimo braku militarnego sensu przynosiły mniej lub bardziej dalekosiężne skutki i były również powodem do dumy dla przyszłych pokoleń
Grzegorz Janiszewski
72 -
Visby – ślady masakry sprzed stuleci
Niewiele stanowisk archeologicznych pozwala na tak wszechstronny wgląd w oblicze wojny w średniowieczu jak Visby. W 1361 r. doszło tutaj do straszliwej bitwy pomiędzy najeźdźcami z Danii i gotlandzkimi obrońcami
Michał Mackiewicz
76 -
Wojna dyktatorem mody
Każda moda ma swoją techniczną genezę. Przykładem jest choćby to, jak pistolet Bren Ten wpłynął na krój marynarek
Tymoteusz Pawłowski
78 -
Trzecie życie szejka Maszala
Przywódca Hamasu przeżył izraelski atak w Katarze. Nie był to pierwszy raz, gdy Mosad próbował go dopaść
Piotr Zychowicz
80