Potęgę państwa ocenia się nie tylko po ilości kilometrów kwadratowych, jakie zajmuje, lecz także z perspektywy wielu innych czynników. Jakie kwestie zaważyły o sile imperium Persów czy państwie Mongołów? W jaki sposób imperia te powstały i które przetrwały wiele lat, a częściowo nawet do dzisiaj?
Persja
Imperium perskie, znane też jako imperium Achemenidów, może uchodzić za najpotężniejsze imperium, jakie powstało w czasach starożytnych. Władztwo dynastii achemenidzkiej zajmowało w szczytowym okresie około 5,5 miliona kilometrów kwadratowych powierzchni i sięgało od Egiptu, przez Irak, Iran do Azji Środkowej. Persowie jako pierwsi w dziejach połączyli spójnym szlakiem komunikacyjnym trzy kontynenty: Europę, Afrykę i Azję. Najwybitniejszym przedstawicielem dynastii i państwa perskiego był Cyrus Wielki. Zasłynął on nie tylko z licznych podbojów, ale (może przede wszystkim) ze sprawiedliwych rządów i licznych osiągnieć w zakresie budownictwa. W 538 roku p.n.e. Cyrus wyzwolił Żydów z niewoli babilońskiej, dał im pozwolenie na powrót do Ziemi Świętej i odbudowę Świątyni Jerozolimskiej.
Państwo dynastii Han
Dynastia Han władała Chinami od zakończenia wojny domowej, po odejściu ostatniego władcy z dynastii Qin, czyli od 221 roku p.n.e. do 220 roku n.e., a więc przez około 400 lat. To druga najdłużej rządząca dynastia w dziejach Państwa Środka. Za panowania władców z dynastii Han wytworzyło się to, co dziś znamy jako typową kulturę chińską. W czasach dynastii Han utrwalono granice Chin, które nie zmieniły się znacząco aż do dzisiaj. Za ich panowania na dworze cesarskim kwitła poezja, literatura i filozofia.
Umajjadzi
Państwo Umajjadów to pierwsze tak duże, rządzone przez muzułmanów, państwo w dziejach. Jest to jednocześnie jedno z największych państw, jakie istniały kiedykolwiek. Umajjadzi znacząco powiększyli obszar rządzony przez kalifów, następców Mahometa. W latach około 660-750 rządzili oni całym Bliskim Wschodem, Afryką Północną, Hiszpanią oraz częścią Indii. Niektóre badania wskazują tym samym, że w Umajjadzi władali jedną trzecią ówczesnej ogólnoświatowej populacji. W ich czasach prężnie rozwijała się islamska sztuka oraz nauka. Wiele starożytnych zabytków Grecji, Rzymu czy Egiptu przetrwało dzięki pracy islamskich filozofów i uczonych (także dzięki temu, że masowo tłumaczyli starożytne pisma na język arabski).
Mongołowie
Mongołowie pod wodzą Czyngis-chana stworzyli u progu XIII wieku największe, pod względem powierzchni, imperium w dziejach świata. Tereny pod władaniem Mongołów rozciągały się na około 23 miliony kilometrów kwadratowych. Mongołowie władali ziemiami od Europy Wschodniej po Morze Japońskie, od Arktyki po Indie. „Kariera” tego kolosa była jednak krótka. Po śmierci Czyngis-chana imperium Mongołów zostało podzielone na cztery części. Każda z nich była rządzona przez innego chana. Te władztwa przetrwały dłużej, ale nigdy nie zdobyły takiej władzy, jak najpotężniejszy z kaganów.
Osmanowie
Imperium Osmańskie było to państwo tureckie rządzone przez dynastię Osmanów. Władali oni Turcją od 1299 do 1922 roku. U szczytu potęgi władali ziemiami od Europy Wschodniej, przez północną Afrykę i Bliski Wschód. Ich potęga zwiększała się wraz ze słabnącym Cesarstwem Bizantyńskim, które Osmanowie podbili ostatecznie w 1453 roku, zdobywając Konstantynopol.
Czytaj też:
Najstarsza znana bitwa w dziejach świata? Kto starł się nad rzeką TollenseCzytaj też:
Legenda Leonidasa. Termopile - ilu Spartan stanęło przeciwko perskiej potędze?Czytaj też:
Od Nerona do bóstwa. Od tego monumentu wzięło nazwę Koloseum