Miesięcznik „Historia Do Rzeczy”

Tomasz Stańczyk

Zamach na głowę państwa, skrytobójstwo, trupy na ulicach Warszawy i Krakowa, uwięzienie polityków opozycji – to ponure epizody z dziejów konfliktów politycznych II RP.

6

Rafał A. Ziemkiewicz

Polska Dmowskiego!

Przypisywanie Dmowskiemu ciągot autorytarnych czy faszystowskich jest skrajną podłością. To właśnie po stronie piłsudczyków rozkwitł polski faszyzm: Obóz Zjednoczenia Narodowego nie był przecież niczym innym jak dokładnym naśladowaniem...

11

Piotr Semka

Polska Piłsudskiego!

Marszałek potrafił stworzyć zwartą drużynę polityczną, która realizowała w praktyce swoje – w znacznej mierze godne pochwały – ideały państwowe. Dmowskiemu zabrakło tego talentu – zbyt często bywał solistą.

14

Sławomir Koper

Emigracyjne polskie piekiełko

W kraju trwały jeszcze walki, nie wszyscy skapitulowali, a emigracyjni politycy nad Sekwaną już skakali sobie do gardeł.

17

Leszek Lubicki

Dwa mordy Konrada

Na imaginowanym portrecie Konrada Mazowieckiego z „Pocztu królów i książąt Polski” Jana Matejki władca w prawej ręce trzyma nóż. Nie przypadkiem ukazany został w sposób właściwy nie dla rycerza, lecz dla skrytobójcy...

22

Biało-czerwony „Nautilus”

Juliusz Verne chciał, aby protagonista jego powieści, tajemniczy kapitan Nemo, był Polakiem, powstańcem styczniowym, mszczącym się na rosyjskich statkach za doznane krzywdy. O sprawie zaczęto mówić szerzej w latach 90. XX w., wraz z...

26

Rozpracowane powstanie

Do walki ze słowackimi partyzantami Niemcy rzucili specjalnie sformowane jednostki. Ich zadaniami były infiltracja powstańczych oddziałów oraz pozbycie się cywilów, którzy udzielali partyzantce pomocy.

30

Marek Gałęzowski

O kapitanie Elsenbergu i narodowym długu

Trzeba podjąć trud przywrócenia pamięci o tych, którzy w 1920 r. ocalili państwo i naród w wojnie o wszystko z Rosją bolszewicką.

34

Mikołaj Iwanow

Mobilizator Stalin

Ogłoszona przez Hitlera i Goebbelsa po katastrofie stalingradzkiej „wojna totalna” pozostawała w dużej mierze hasłem propagandowym. Prawdziwą „wojnę totalną” prowadził już dawno, od pierwszego dnia wojny, Stalin, nie Hitler.

38

Zaginiona eskadra

Wojciech Lada || Największa polska produkcja filmowa II RP sławiła zwycięstwo Polaków nad bolszewikami. Ćwierć wieku później Sowieci bardzo skutecznie postarali się, by o „Gwiaździstej eskadrze” zapomniano...

41

Piotr Włoczyk

Salomon z Hitlerjugend

Wydawałoby się, że ta historia może się zdarzyć tylko w filmie. Żydowski chłopiec urodzony w Niemczech w wyniku wojennej zawieruchy trafia najpierw do Komsomołu, a następnie do… Hitlerjugend. To wszystko wydarzyło się jednak naprawdę.

44

Anna Szczepańska

Niewolna Liberia

Wymyślone w USA drugie – po Etiopii – niepodległe państwo w Afryce miało się stać rajem dla wyzwolonych amerykańskich niewolników. Praktyka była jednak daleka od ideałów abolicjonistów – uprzywilejowana grupa Amerykanoliberyjczyków...

50

"Leseferystyczne imperium"

Lloyd Llewellyn-Jones || Persowie władali najrozleglejszym ze wszystkich imperiów starożytności. W Biblii ukazani są jako słudzy boży, pomocne i życzliwe supermocarstwo popierające prawo Żydów do ojczyzny. Dlaczego jednak autorzy...

54

Piotr Włoczyk

Wikingowie u Piastów

– Teza o normańskim pochodzeniu dynastii Piastów była w okresie międzywojennym bardzo pozytywnie przyjmowana przez mediewistów niemieckich. W ten sposób powstał „argument” ideologiczny, jakoby Słowianie sami nie byli w stanie stworzyć...

58

Krzysztof Masłoń

Retro Janusza Majewskiego

Z pewnością był Majewski bardziej człowiekiem literatury niż historii, niemniej w literaturze tej nieprzypadkowo sięgał po utwory osadzone w historii właśnie

62

Rafał A. Ziemkiewicz

Mordercze czytadło

Nie lekceważmy popkultury, choćby nie wiem, jak godną pożałowania grafomanią i chałturą wydawały nam się jej przeboje.

70

Piotr Semka

Kto chce umierać za Essequibo?

Wszystko wskazuje na to, że El Presidente Maduro nie porzuci zbyt szybko haseł przyłączenia Essequibo do macierzy.

71

Grzegorz Janiszewski

Pogromca "zielonych ludzików"

Rajd Zabrodskiego z 2014 r. był wyczynem, który nie tylko uratował kilka tysięcy ukraińskich żołnierzy, lecz także podniósł morale wojska i społeczeństwa. Pokazał też, że Rosjan można, jeśli nie pokonać, to przynajmniej wystrychnąć na...

72

Werndle dla legionistów

Michał Mackiewicz || Na początku pierwszej wojny światowej mundury i uzbrojenie polskich legionistów walczących u boku Austro-Węgier prezentowały się mało efektownie.

76

Podniebny rajd braci Wright

Tymoteusz Pawłowski || Pierwsza napędzana silnikiem maszyna cięższa niż powietrze – czyli samolot – wzniosła się w powietrze 120 lat temu. Jej konstruktorzy zdobyli nie tylko sławę, lecz także pieniądze, co nieczęsto zdarza się w...

78

Piotr Zychowicz

Masakra na Przełęczy Skorpionów

W 1954 r. palestyńscy terroryści wymordowali pasażerów autobusu. Był to jeden z epizodów błędnego koła wzajemnych ataków i odwetów.

80