Spis treści
Wydanie: 12/2024 (142)-
Bombowe lata
Generałowie, oficerowie żandarmerii, policmajstrzy, stójkowi, strażnicy więzienni i konfidenci. Każdy z nich musiał się obawiać o swoje życie. Bojówki PPS polowały też zawzięcie na znienawidzonego przez Polaków generała-gubernatora.
Tomasz Stańczyk
6 -
Zamachy poza granicami
Terroryści polskiego pochodzenia nie ograniczali swojej działalności tylko do dawnych ziem Rzeczypospolitej. Ich ofiarami padli m.in. car Rosji i prezydent USA.
Sławomir Koper
10 -
Arsenał patriotów
Michał Mackiewicz || Działania PPS podjęte w celu uzyskania środków walki jako żywo przypominają zabiegi podejmowane przez polskie organizacje w latach 1863–1864. Bardzo pomocne było w tym kontekście tradycyjne w Rosji łapownictwo.
14 -
Arkany agentów ochrany
Stworzona po zamachu na cara tajna policja dokonała wielu udanych prowokacji w środowisku rewolucjonistów. Z jej doświadczeń czerpała potem bolszewicka bezpieka.
Mikołaj Iwanow
16 -
Koncesjonowana Melpomena
Piotr Kitrasiewicz || Zgodnie z nakazem Niemców poziom przedstawień musiał być bardzo niski, prostacki i wulgarny, przesycony skojarzeniami seksualnymi oraz zachętą do picia trunków.
20 -
Aryjski wilk i żydowski szczur
W hitlerowskich Niemczech „miłość” do zwierząt motywowana była ideologią. Naziści połączyli Darwina ze swoim rasizmem.
Jakub Ostromęcki
24 -
Terror w Buenos Aires
Argentyńska junta uznawała swoje ofiary za wrogów, którzy nie należą do wspólnoty narodowej. Tym łatwiej było wojskowym stosować wobec nich niezwykle brutalne metody, na czele ze zrzucaniem z samolotów do morza odurzonych ludzi.
Arkadiusz Karbowiak
28 -
Dyplomata wśród literatów
Juliusz Sakowski uważał, że zadaniem literatów nie jest paktować z tyranią i uciskiem, ale podnosić głos przeciw nieprawości i wierzyć, że ten głos coś znaczy.
Marek Gałęzowski
32 -
Koszmar Biafry
Dla zachodniego świata konflikt w Biafrze był tylko kolejną postkolonialną zawieruchą w Afryce. Ludność Igbo uważa jednak tę wojnę za ludobójstwo. Pierwsze ludobójstwo, które czarni zgotowali czarnym.
Anna Szczepańska
36 -
Włosi a Polska niepodległa
Marco Patricelli || Sympatia włoskiego społeczeństwa podczas pierwszej wojny światowej była zdecydowanie po stronie sprawy polskiej. Miało to wymierne efekty polityczne i gospodarcze po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.
40 -
Bolesław Ocalony
Niemiecki monarcha stanowczo wypierał się swojego udziału w zamachu na Bolesława Chrobrego, ale wszystkie tropy w tej sprawie prowadziły na jego dwór.
Leszek Lubicki
44 -
Legenda Shaolin
Łukasz Czarnecki || Dzięki kinowym hitom o wojowniczych mnichach klasztor Shaolin zyskał olbrzymią sławę. W rzeczywistości historia tego miejsca jest jeszcze ciekawsza.
48 -
Polski Dziki Zachód
– Polak, który próbował ułożyć sobie życie na nowo, nie mógł być pewien, czy dożyje do rana czy w nocy nie pojawi się banda, żądając pieniędzy, wódki, kobiet, albo czy gospodarstwo nie zostanie zaatakowane przez niemieckich partyzantów...
Piotr Włoczyk
54 -
Ocalone z kresowej Atlantydy
Adam Hlebowicz || Stanisław Sławomir Nicieja wydobywa z czeluści zapomnienia miasta i miasteczka, o których Polacy mieli przestać pamiętać.
58 -
Reagan, dolary i rakiety
Pieniądze od jednego wroga Stanów Zjednoczonych posłużyły do zwalczania drugiego. Tajna operacja CIA skończyła się olbrzymim skandalem.
Piotr Semka
62 -
Mędrzec z Huculszczyzny
Nazywano go „odnowicielem” i „lekarzem dusz ludzkich”. Po jego śmierci Józef Czapski napisał w „Kulturze”, że właśnie dzięki takim ludziom polska emigracja nie zdziczała.
Krzysztof Masłoń
66 -
Smutek przyznanych nagród
Nie można podejrzewać, żeby oczywista wtopa jury wynikała z lobbingu wydawców, nacisków politycznych, rywalizacji koterii – tak jak dzieje się to w tle dzisiejszych nagród literackich
Rafał A. Ziemkiewicz
72 -
Koreańskie blizny
My znamy tę zbrodniczą akcję pod nazwą „operacji polskiej” NKWD, ale na Dalekim Wschodzie była to „operacja koreańska”.
Piotr Semka
73 -
Jazda, ku przygodzie!
Zbiór opowieści przedwojennych kawalerzystów powinien być lekturą obowiązkową w szkole średniej. Ukochane wojsko II RP było kwintesencją tradycyjnej polskości, za którą tak bardzo tęsknimy.
Piotr Włoczyk
74 -
Na zachód!
Tymoteusz Pawłowski || Wyprawa Ferdynanda Magellana przeszła do historii, ale sukcesu tego nie doczekało 93 proc. członków załogi, którzy zginęli po drodze. Aż do XX w. podróże dookoła świata były drogą przez mękę.
78 -
Nowy Wspaniały Żyd
Zgodnie z założeniami syjonizmu naród żydowski miał przejść w Palestynie metamorfozę. Słabego Żyda z diaspory miał zastąpić potężny Żyd wojownik.
Piotr Zychowicz
80